Hayvanlar Ihtiyaç Üzerine Kesilir; Gelenege Kurban Edilemez -1-

Allah’in düzeninde maksatsiz hiç bir sey yoktur. Kainatin yaratilisinda hiçbir varlik kadersiz (ölçüsüz ve düzensiz) yaratilmadigi gibi, gayesiz ve maksatsiz da yaratilmamistir...
Hayvanlar Ihtiyaç Üzerine Kesilir; Gelenege Kurban Edilemez -1-
Beşir İSLAMOĞLU
Beşir İSLAMOĞLU
Eklenme Tarihi : 2.08.2021
Okunma Sayısı : 715

Allah’in düzeninde maksatsiz hiç bir sey yoktur. Kainatin yaratilisinda hiçbir varlik kadersiz (ölçüsüz ve düzensiz) yaratilmadigi gibi, gayesiz ve maksatsiz da yaratilmamistir. Maksat disi hiçbir sey yoktur. En büyük gezegenden, en küçük zerresine kadar yaratilan her bir varligin –biz kavrasak da kavramasak da- mutlaka bir maksadi ve amaci vardir.

Allah’in muhatap aldigi ve mükellef kildigi varlik insandir. Insani, akilli ve iradeli bir varlik olarak ve bir maksat için yaratti ve her seyi emrine verdi. Allah’in nimetlerinden yararlanan insanin, O’nu tanimasi ve O’na ibadet etmesi varlik sebebidir.

Geçen hafta bir Kurban bayrami mevsimi geçirdik. Sosyal medyada kurban ile ilgili -her yil oldugu gibi- çok farkli yorumlar yapildi. Her yorum yapan, dogal olarak kendi penceresinden olaya bakti.  Maalesef mevzuyu vahiy ve akil isiginda aydinlatamadik ve mevzu daha da derinlesti. Ben de mevzuyu vahiy akil isiginda kisaca ele almak istedim.

Kur’an’da üç ayette geçen kurban kavrami, (Maide 27, Ahkaf 28, Al-i Imran 183) “Allah’a yakin olmak ve O’nun sevgisine mazhar olmak” anlaminda kullanilmistir. Yani Allah’in hosnutlugunu kazanmak için maddi-manevi infak ve yardimlarda bulunmaktir.

Kur’an’da kurban, “bir hayvan kesmek” seklinde asla ifade edilmez; ancak dolayli olarak hayvanin etini, sütünü, derisini, yününü ihtiyaç sahiplerine vermek Allah’in sevgisine vesile oldugu için “kurban” sadakasi olarak kabul edilir. Onun için kurbanin genis anlamini daraltarak sadece “bir hayvan kesmek” seklinde anlayip uygulamak son derece sorunludur.

Muhammed as’in bu husustaki uygulamasina baktigimizda onun, çaginin en temel gidasi olan hayvan etlerinden ihtiyaç duydugunda yararlandigini görürüz. Evet, Muhammed as’in yasadigi dönemde, temel gida maddelerinin basinda et gelmekteydi; ancak bugünkü gibi birakin her sokakta bir kasabin olmasini, bütün sehirde bile bir kasap bulunmazdi. Ayrica dinar ve dirhem olarak kullanilan altin ve gümüs para da çok fazla yaygin degildi. Ticaret takas yoluyla yapilmaktaydi. Dolayisiyla o günkü konjonktürde hayvan kesmek ve insanlari –sicagi sicagina- etinden yararlandirmak önemli bir vecibe idi.

Insanlara en güzel örnek olan Muhammed as, hayvanlari gelenek adina kurban (!) etmez, ihtiyaç üzerine kestirirdi. Hac vazifesini yerine getirmek için Medine’den Kalkip Mekke’ye yaklasik bir aylik yolculuga çikarken beraberinde -gida ihtiyacini karsilamak için- hayvanlar alirlardi. Kimseye muhtaç olmadan kendi iaselerini saglamaya çalisirlardi. Baska türlü binlerce insani nasil doyurabilirlerdi ki! Demek ki Resulullah, evet -bayram olsun olmasin- ihtiyaç halinde hayvanlari kestirerek etinden muhtaçlari yararlandirirdi; lakin asla toplu olarak hayvan katliamina (israfina) meydan vermezdi.     

Çagimizda imkanlar ve ihtiyaçlar tamamen degismistir. Ister mukim olanlar, ister yolcular olsun, istediklerinde her türlü gida ve imkana ulasabilirler. Dolayisiyla “kurban” adiyla da olsa, ihtiyaç olmayan yer ve durumlarda hayvan kesmek maksada uygun bir davranis degildir. Elbette Allah, hayvanlari insanlarin istifadesine sunmustur. Insanlar hayvanlarin etlerinden, sütlerinden, yünlerinden, derilerinden ve binek olarak yararlanmalidirlar; ancak “gelenek ve adet” adina hayvanlari heder edemezler.

Evet, bütün nimetler ihtiyaca binaen tüketilmelidir. Bayram ve tatillerde de olsa ihtiyaç disi tüketmek israftir ve israf da haramadir. “Gelenek ve adet böyledir” diye milyonlarca hayvan kesilerek israf edilemez. Hiçbir nimet gelenege kurban(!) (heba) edilemez. Mesela, bayramlarda “agaçlari kurban etmek” seklinde bir gelenek olsaydi, her bayramda agaçlari kesmek mi lazimdi? Dolayisiyla, hayvanlarin etlerinden yararlanmak istiyorsak, “adet” oldugu için degil, “gerekli” olup olmadigina bakmamiz sarttir.

Bu hususta Kur’an’in temel ilkesi mealen söyledir: “Sorumlulugunuzu yerine getirmeden, (ihtiyaçlari dikkate almadan) hayvanlari kesmeniz maksada uygun degildir. Bilesiniz ki o hayvanlarin etleri ve kanlari Allah’a ulasmaz (bir anlam ifade etmez).”

Demek ki amaçsiz, anlamsiz, sirf adetlere ve geleneklere dayali bir eylem kurban/ibadet olamaz. Yaptigimiz islerden Allah katinda bir karsilik bekliyorsak, mutlaka “niçin ve kim için” yaptigimizi bilerek yapmamiz gerekir. Aksi takdirde islerimizin Allah katinda karsilik bulmayacagini ve kurban olmayacagini (bizi Allah’a yaklastirmayacagini) adimiz gibi bilmemiz gerekir.

Bütün islerini Kur’an isiginda, Resulullah’in örnekliginde ve bir gayeye matuf yapanlara selam olsun…

(Devam edecek insallah…)
BESIR ISLAMOGLU

Bu yazida yer alan fikirler yazara aittir. Hikmet Akademisi’nin bakis açisini yansitmayabilir.

 

YAZARA AİT BÜTÜN YAZILAR
1 Resu ve Kitap ile İlgili Bitmeyen Münakaşalar2 MÜSLÜMANLAR CEHENNEME GİRİP TEKRAR ÇIKACAK MI?3 ESKİ ÇAĞLARIN TASAVVURU İLE KUR’AN ANLAŞILMAZ4 KUR’AN’IN DOĞRU ANLAŞILMASINDA MECAZ, TEŞBİH VE TEMSİLİN ÖNEMİ5 Müslüman Geçinenler Nerelerde Yanlış Yaptı?6 Kitle Kültürü Manipülasyondur7 MUHAMMED AS’IN GERÇEK SÜNNETİNİ/YOLUNU, ANCAK KUR’AN’DAN ÖĞRENEBİLİRİZ8 Sorun Dindemi, Dini Yanlış Anlamadamı?9 ALLAH TASAVVURUMUZ, DİN ANLAYIŞIMIZI BELİRLER10 KUR’AN BEŞ TEMEL ÜZERİNE BİNA EDİLMEKTEDİR11 İNSAN OLMANIN ÖLÇÜSÜ,AHLAKTIR.12 GECEYI KADIR YAPAN KURANDIR13 INSAN OLMAK ISTIKAMET ÜZERE OLMAKTIR14 Hesap Vakti Yakindir; Ölümle Baslar15 Seytan Neyimiz Olur?16 Musa (as) Ile Bir Kul Yolculugunda Verilen Mesaj17 Harut Ve Marut Kissasinda Verilen Mesaj18 Cinlerin Mitlestirilmesi (5) 19 Cinlerin Insan Anlaminda Kullanilmasi (4)20 Ayetler Baglaminda Cin Kavrami (3)21 Cin Kavramini Hurafelerden Arindirmak (2)22 Ins ve Cin Terkibi Ne Demektir? (1)23 Tasavvuf Ilmi Ve Tarikat Dinciligi (2)24 Tasavvuf Ilmi Ve Tarikat Dinciligi (1)25 Insani Kölelestirmek En Agir Suçtur 26 Dua-Kader-Imtihan Iliskisi (Dua kaderi degistirir mi?) 27 Elestirilerde En Büyük Sorun, Ahlaksizliktir28 Kitap'i Dogru Tanimak29 Illet/Sebepler Degistiginde Hükümler De Degisir30 Kurban Sadakasinin Güncellenmesi Zorunludur31 Hac Ibadetini Güncellemek, Zarurettir Haccin Vakti (Hac Aylari)32 Hac Ibadetini Güncellemek, Zarurettir 33 Din Ögrenmede Kistas Nedir?34 Kur' an-i Reyi Ile Tefsir Edenler Kafir Olur Mu?35 Tenkit, Bir Tezin Dogrulugu Için Zaruridir; Ancak Cedele Dönüstürülmemelidir36 Dava, Hakka Riayet Etmekle Kazanilir37 Geceyi Kadir Yapan, Kur'an'dir38 Salatin, Namazla Iliskisi Üzerine?39 Kur'an'in Maksat ve Misyonu, Sorun Çözmektir40 Kur'an'da Ne Aradiniz Da Bulamadiniz? 41 Toplumda Allah'in Dini Yerine "Karma? Dinler Tercih Edilmektedir. Siz Hangi Dini Seçtiniz?42 "Kur'an Bize Yeter? Üzerine Yapilan Tartismalar43 Sirk Kosmanin Temel Nedeni, Allah'a Olan Güvensizliktir44 Imanlarina Zulüm Bulastirmayanlar Ancak Güvendedir 45 Haddini Bilmek, Insan Olmanin Temel Sartidir46 Hakikat, Batini Yollarla Ögrenilebilir Mi? 47 Din Üzerinden Yapilan Zulümler48 Zulüm Devam Ediyorsa, Tövbe ve Helallesme Anlamsizdir49 Gençlik Niçin Islam'a Mesafelidir? (Enes Kara ve benzer durumlar üzerine)50 "Kabir Ehlinden Yardim Isteyiniz?! "Allah Ile Beraber Baska Bir Ilah! Öyle MI??51 Kimin Isigiyla Nurlaniyorsunuz?52 Hangi Unsurlar Sirke Götürür?53 Islam, Kisi Odakli Degil, Ilke Odakli Bir Sistemdir 54 Kur'an'in Dogru Anlasilmasina Yönelik Sorun, Zihniyet Sorunudur55 Erdemli Toplum Nasil Olusur?56 Islam’da Ilkeler Kadim ve Bakidir, Içtihat Ise Hadis ve Konjonktureldir57 Siyaseti Dinlestirmek ve Dini Siyasallastirmak Üzerine?58 Sünnete Kimler Daha Baglidir?59 Ehl-i Sünnet Bir Koalisyondur; Homojen Bir Yapi Degildir60 Aliya Izzetbegoviç’i Mütefekkir Kilan Faktörler61 Allah Hakkinda Delilsiz Konusmak, Ona Iftira Atmaktir62 Resulullah As’dan Sonra Yasanan Hadiseler, Onun Mesajini (Yolunu) Degistirmistir/Saptirmistir -2-63 Resulullah As’dan Sonra Yasanan Hadiseler, Onun Mesajini (Yolunu) Degistirmistir/Saptirmistir -1-64 Hak Gaspi, Ibadetlerin Kazancini Tüketir65 Ahlakin Sarti Kaçtir?66 Her Iyi Müslüman, Ayni Zamanda Iyi Insandir67 Kurban Ibadetini (Kurban Etmeden!) Dogru anlamak -2- 68 Hayvanlar Ihtiyaç Üzerine Kesilir; Gelenege Kurban Edilemez -1-69 Kur’an’in Hükümlerinde Tahrifat Yapmak, ?Dine Karsi Din? Uydurmaktir -6-70 Kur’an’in Hükümlerinde Tahrifat Yapmak, ?Dine Karsi Din? Uydurmaktir -5-71 Dinde Tahrifat Yapmak, Apaçik Bir Bühtandir -4-72 Dinde Tahrifat Yapmak, Apaçik Bir Günahtir -3-73 Dinleri Ile Ilgili Uydurduklari Kendilerini Aldatmisti -2-74 Dinleri Ile Ilgili Uydurduklari Kendilerini Aldatmisti -1-75 Insan Hayatinin Güvencesi Kisastir76 Insanca Yasamanin Ön Kosulu, Nesil Emniyetidir77 Er Kisi Niyetine78 Buhari’nin ?Camiu’s-Sahih? Adli Eserinin, Kur’an’la Esitlenmesi Çabalari Üzerine79 Akilla Temellendirilmeyen Iman, Koftur -2-80 Vahiy ve Akilla Temellendirilmeyen Iman, Koftur -1-81 Güçlünün Yaninda Yer Almak82 Mesafe, Maske ve Temizlik Sadece Coronavirüse Karsi Degil83 Müslümanlar Kimlik Krizi Mi Yasiyor; Yoksa Sahte Kimlik Mi Tasiyor?84 Ibn Rüsd Müktesebatinin Temeli Akildir85 Imam Gazali’yi Dogru Anlamak86 Bilim Gelistikçe Din Tasavvuru Da Degisir87 Dava Sahipleri Nerdesiniz? 88 Sahitlik, (Sehitlik), Hak ve Adaletin Gerçeklesmesi Içindir89 Görevimiz ?Iman Sorgulamak? Degil, Zulmü Sorgulamaktir90 Kaluu Bela Allah Ile Ahitlesmektir. Bakin Nasil!91 Zekât Kurumunun Güncellenmesi (6)92 Zekât Kurumunun Güncellenmesi (5)93 Zekât Kurumunun Güncellenmesi (4)94 Zekât Kurumunun Güncellenmesi (3)95 Zekât Kurumunun Güncellenmesi (2)96 Zekât Kurumunun Güncellenmesi (1)97 Dini 21. Asrin Akliyla Anlamak / Yorumlamak
YORUMLAR
YENİ YORUM YAP
güvenlik Kodu
EDİTÖRDEN
Bizimle sosyal ağlarda bağlantı kurun!