Sünnet'in Gerekliligi -1-

Hamd, Alemlerin Rabbi olan Allah'a, salat ü selam,  Muhammed Mustafa sallallahu aleyhi ve sellem'e,  Al-i Eshabina ve onun yolunu takip edenlerin üzerine olsun.

Sünnet:   Sözlük anlamiyla; alisilmis yol, metot, davranis anlamina gelir. Üç anlami beraberinde getirir.

1-  Sünnetullah: (Allah'in sünneti): Kisaca Allah'in koydugu kurallar ve hükümler anlamindadir." "Senden önce gönderdigimiz peygamberler hakkindaki kanun (da budur). Bizim kanunumuzda hiçbir degisiklik bulamazsin."( Isra 17 / 77)

"Allah'in kanununda asla bir degisiklik bulamazsin. Allah'in kanununda kesinlikle bir sapma da bulamazsin.( Fatir 35 / 43)

 Kur'an'da geçen bütün hüküm ayetleri Allah'in koydugu kurallardir. Sünnetullah'tir. (örnek okarak bakilmali: Bakara 2 / 25,39 Enfal 8 / 38 Yasin 36/40 gibi)

2-Insanlarin Sünneti: Çigir açmak, çizdigi yoldan yürümek, takip etmek, yol ve amel... gibi anlamlar içerir.

Sünneten Haseneten ve Sünneten Seyyieten .

( iyi çigir- kötü çigir): Hz Peygamberimiz (sav):" Islam’da

 Iyi bir çigir açan kimseye, bunun sevabi vardir. O çigirda yürüyenlerin sevabindan da kendisine verilir. ve bunlarin sevabindan hiçbir sey eksilmez. Islam'da kötü bir çigir açana da bunun günahi vardir. O çigirda yürüyenlerin günahindan da kendisine verilir ve bu onlarin günahindan hiçbir sey eksiltmez. (Müslüm,zekat 69 Nesai, zekat 64)

Nisa4/85.ayetinde:

"Her kim güzel bir ise sefaat  (aracilik) ederse ondan kendisine bir pay vardir. kim de kötü bir ise sefaat (aracilik) ederse ondan da kendisine bir pay vardir. Allah her seyin karsiligini vermeye kadirdir."

3- Hazreti Peygamberin Sünneti: Bunlar, Hz peygamberin sözleri, (hadisleri) yaptiklari ve tasvip ettikleridir. Hz peygambere ait olan sünneti de iki baslik altinda degerlendirmek gerekir.

1- Kisisel davranislariyla ilgili olan sünnet. Buna sünen-i  zevait de denir. Yapilip yapilmamasi kisiye muhayyer birakilan sünnettir. Peygamberimize ait kisisel davranislari ile ilgili sünnetlere  Tikel Sünnetler de diyebiliriz. Bunlar farz ve vacip disinda nevafil ibadetler olarak  yaptiklari müekked ve gayri müekked sünnetler tarzinda olanlarla (örnek: namazin sünnetleri, ezan, kamet, cemaatle namaz. israk, evvabin, gece namazi... nafile oruçlar... gibi. Ayrica Peygamberimizin dünyevi bir konudaki, fikrini beyani, yeme- içme adabi, kilik kiyafeti, oturup kalkma adabi ve benzeri yasayis biçimini de, farz- vacip,helal- haram disinda... bir çesit gayri müekked olan sünnetler olarak ifade edebiliriz. Bu sünnetler  Müslümanlara örneklik teskil ediyorsa,  (kaynagi vahye dayali bir hususu açiklamaksa,) sünnet olarak algilanmali ve uyulmalidir. Siradan bir durumsa terkinde bir ceza gerekmez.

2-Bilgi ve Amel Kaynagi Olan Sünnetler:

Bu basligi,usul ulemasina göre sünnet ve Islam hukuku ulemasina göre sünnet seklinde de degerlendiririz.

AA-  Usul Ulemasina Göre Sünnet :

Hüküm  koyan Allah'in  bu hükümlerini sinirlandirilmasi, özellestirme ya da genellestirilmesi yetkisini verdigi Resulü'nün; kendisinden sonra gelen müctehitlerin basvuracaklari "Içtihat kurallari" ve bu kurallari, uygulamalari ile açikladigi, dolayisiyla her asirda yasayan insanlarin Islami ve insani hayat standartlarinin korunmasi için miras biraktigi hayat kurallaridir. Bunlar üç grupta degerlendirilir:

a- Fiili Sünnet
b- Kavli Sünnet
c- Takriri Sünnet

Namaz,Hac. Zekat  ve benzeri ibadetlerin vakitleri ve  yapilis biçimleriyle ilgili ortaya koydugu hükümler, çesitli konularla ilgili söyledigi mübarek sözlerden anlasilan hükümleri,( hadis-i Serifleri), bir yerlere gönderdigi kisilere ne yapmalari, nasil davranmalari gerektigini ifade eden hükümleri, emir ve talimatlari ...olarak degerlendiririz.

BB- Islam Hukuku Ulemasina (Fukaha ya)Göre Sünnet: Peygamber(sav)in farz ve vacip disinda naklettigi ve bes hükmün (farz, vacip. helal, haram. müstehap) dedigimiz degerlendirmelerin karsiligi olarak  ifade edilen kurallardir. Dolayisiyla buradan hareketle, sahabenin yasadigi hayat tarzina ve Islam'i algilama biçimine de bu durumda sünnet denilmistir.

 Zira Hz Peygamber (sav) döneminde bilinen, ancak, bizce bilinmeyen ve o dönemde bize aktarilmayan, Peygamberimizin yasadigi sekildeki sünnetine uygun yasayisin bize sonradan aktarimlaridir.

Konuyla ilgili açiklamalarimizi önümüzdeki bölümlerde örnekleri ile birlikte verecegiz Insallah...

 Anlasilmasi gereken sudur:

 Nebevi sünnet:, Islam’i yasamanin ve "Ümmet “in toplumsal hayatini düzenleyen yasalarin neler oldugunu bildiren, açiklayan, tatbik eden... Islam Dininin ikinci kaynagidir.

DEVAM EDECEKTIR

EMIN YÜCETAS

(Bu yazida yer alan fikirler yazara aittir. Hikmet Akademisi’nin bakis açisini yansitmayabilir.)