Daglar Seni Övsem mi Yersem mi?

Insanlarin hayatinda birçok seyin farkli bir yeri var oldugu gibi, daglarinda önemli bir yeri vardir. Birçok yerlesim alani, yanindaki, yakinindaki ya da çevresindeki dag ile anilir. Hatta bazi ülkelerde daglarin ruhlari olduguna inanilir. Daglara kutsallikta atfedilir. Kutsal daglar nerdeyse bütün ülkelerde rastlamak mümkündür. Ancak kutsal kitabimiz Kur’ân-i Kerîm’de daglarin, yeryüzünün kaziklari olarak, sapasaglam çakilip dikildikleri Allah’in insanlar için daglarda oturulacak barinaklar yaptigi, Semûd kavminin daglarda evler yonttugu, ilâhî emanetin daglara verildigi, ancak daglarin bunu kabul etmedigi,  daglarin Allah’i tesbih ettikleri ve kiyamet gününde daglarin yürütülecegi ve ufalanip savrulacagi bildirilmektedir.

Insanlar arasinda bir birlerine; köylü, sehirli gibi, ya da, dagli, ovali sözleriyle bir birlerin arasinda polemik konusu olmustur. Insanlar içerisinde övgüye layik öyleleri  vardir ki onlar da dag gibi adamdi sözüyle anilir.

Muhakkak her dagin bir hikâyesi vardir. Kimi daglar güçlü, kuvvetli, kursun gibi bir birine kenetlenmis, saf duran askerler gibidir, geçit vermez. Kimi daglar odalarin, is yerlerinin en gözde duvarinin üzerinde, bir tablo içinde, bakildiginda içimizi isitan, yüzümüzü gülümseten bir sekilde karsimiza çikar.

Benim dogdugum yerin de böyle bir özelligi var. Ovanin kenarinda ki yerlesim alani ve hemen onun yanina camii mihrabinda vaaz veren bir imamin heybetli oturusu gibi konuslanmis,  yüceler yücesi koca dag. Dam üstünden kus bakisi bakiyorum asirlik daga; sanki kisin yanan soba bacasi gibisin, ne zaman baksam, basinda dumanin hiç eksik olmaz. Atalarimiz her ne kadar; ''Daglarin dumani gider amma, sevdali basin dumani gitmez''  demislerse de  basindaki duman, sevdanin çok büyük oldugunu gösteriyor besbelli. Fisi çekilmemis buzdolabina benzersin. Bembeyaz karin erise de yaz'in ve kis'in hiç bitmez. Heybetin ne kisin biter ne de yazin. Ey koca dag; Bazilari varligini, yeryüzünün dengesi olarak nitelerler ya da yeryüzünün  tekdüze olmaktan kurtulmasi için var oldugunu söylerler,  ama  ben, seni büyük sehirlerin ana arterlerindeki refüjlerin üzerine itina ile serilmis, kaliteli, üzerinde rengârenk çiçeklerle donatilmis, yanindan geçen her yaya ve sürücünün içini açan, ferahlatan, stresini alan, huzur asilayan, akan ve giden trafikte can sikici davranislara karsi kalbini yumusatan, hatalari affeden, bir peyzaj mimarinin tasarladigi toprak yiginina benzetirim. Hele bir de mevsim baharsa. Düzlügü azicik olan koyaklarinda koyunlar ve keçiler yesillikler içinde otluyorsa, bagrinda sakladigin karin  suyunu  sirildata sirildata ses çikararak akitiyorsan, iste o zaman on besine basmis bir genç kiz gibi güzelligine güzellik katiyorsun demektir. Bazen anam ile anlasmazliga düseriz. Anam der ki; Sizin zamanin sarkilari da bir alem, kapidan girdim pencereden çiktim gibi bir sey. Hâlbuki bizim zamanimizdakilerin bir agirligi vardi der. Ey koca dag, aklimdan bazen çikip yalçin kayalarinda oturup, sen de zamanin degisimine direnerek, anamin dedigi gibi agirligi olan türküler mi mirildaniyorsun, deyip dinleyesim gelir.

Ama ben sunu da bilirim ki,  sen ne düsman bilirsin ne de dost. Düsmana dost görünürsün, dosta da düsman. Bilirim nice eskiyayi, nice kallesleri, sicacik, ana kucagi gibi bagrina bastigini ve besledigini. Sonra da bunlarin senden güç alip, arkalarini sana dayayarak babasina güvenen zengin çocuklari gibi ahaliye nasil kök söktürdüklerini.

Bilir ve duyarim ki sana türküler yakmislar, deyisler söylemisler. Kimi yol ver daglar demis, sen olmaz demis, vermemissin. Kimi hasretimi bitir daglar demis, kulagini kapatip duymazliktan gelmissin. Kimi, Ey daglar sensin bana gurbet çektiren demis, sen basini egip, her tarafi yakin edip, gurbeti bitirmemissin.

Cengiz Aytmatov dedigi gibi; mutluluk bir dag yolu gibidir, bakarsin tepelere tirmanir, sonra bir bakarsin, asagi iner. Tek basina nedir insan? Ama baskalariyla birlesirse daglari devirebilir. Bizim su güzel, su yasanasi dünyamiz böyle iste.

Hepimiz dag gibi adamdik; olmadik egolarimiza yenik düstük darma daginik olduk.

Iste ey koca dag, bunlari degerlendirirken seni  övsem mi? yersem mi? Bilemiyorum