Tunus’un Demokrasisi Tehlikede

Arap dünyasi için bir umut isigi olan Tunus demokrasisi, uluslararasi toplumun gözleri önünde çok tanidik bir olay örgüsüyle ortadan kaldiriliyor...
Tunus’un Demokrasisi Tehlikede
Rasid GANNUSI
Rasid GANNUSI
Eklenme Tarihi : 11.08.2021
Okunma Sayısı : 1168

Arap dünyasi için bir umut isigi olan Tunus demokrasisi, uluslararasi toplumun gözleri önünde çok tanidik bir olay örgüsüyle ortadan kaldiriliyor. Bunun olmasina izin veremeyiz. Simdi her kesimden Tunusluyu demokrasilerini savunmaya ve Baskan Kays Said’i uçurumun kenarindan geri çekilmeye, gerçek ve kapsayici bir siyasi diyaloga ve angajmana girmeye çagiriyoruz.

Alti yil önce Tunus Ulusal Diyalog Dörtlüsü’ne, Tunus’ta çogulcu bir demokrasinin tesisi için siyasi güçlerle birlikte gösterdigi çabalar nedeniyle Nobel Baris Ödülü verilmisti.

Diyalog Dörtlüsü bunu, diyalog ve tüm Tunuslularin gurur duyabilecegi öncü bir anayasanin kabulüne yol açan kapsayici, barisçil siyasal bir sürecin tesisi araciligiyla gerçeklestirmisti. Özgürlük, hesap verebilirlik, seffaflik ikliminde seçimler ve siyasi çogulculuk on yil boyunca Tunus’ta norm oldu.

Bugün bu miras ciddi bir biçimde tehlikede. Iki hafta önce Cumhurbaskani Kays Said’in Arap Bahari’nin dogum yeri olan Tunus’ta ilan ettigi tedbirler, yeni gelismeye baslayan demokrasiye dogru kirilgan yolculugumuzu tehlikeye soktu. On yil önce Tunus halki isyan ederek bir dikta rejimini devirmis, yeni bir özgürlük ve demokrasi döneminin kapilarini açmisti.

Ancak Cumhurbaskani Said bir ay süreyle parlamentoyu askiya almaya, basbakani azletmeye, tüm yürütme erkini üstlenmeye ve kendini genel savci olarak atamaya yeltendi. Orduya tanklari ve askerleri meclis binasinin çevresine yerlestirmesi talimati verdi. Ben ve çalisma arkadaslarim – hepimiz demokratik olarak seçilmis parlamento üyeleriyiz– meclis binasina girmeye kalktigimizda askerlerden kendilerine bizi durdurmalari yönünde talimat verilmis oldugu bilgisini aldik.

Özgürlügü destekleyen herkes için simdi Tunus demokrasisinden yana olma zamani. Bu türden iktidari ele geçirmelerin genel olarak nasil sonlandigini biliyoruz. Daha simdiden medya bürolarina saldirildigini, gazetecilerin haber yapmasinin engellendigini, bakanlarin ve bölge valilerinin görevine son verildigini, hakimlerin ve siyasi liderlerin ev hapsinde tutuldugunu ve yargiçlara, avukatlara, siyasetçilere, is adamlarina ve sivil toplum aktivistlerine topluca seyahat yasagi getirildigini gördük.

Sükürler olsun, su ana kadar kan dökülmesi engellendi. Cumhurbaskani Said’in duyurusu sonrasi Pazartesi günü toplanan parlamento yanlilari meclis binasinin önünde bir oturma eylemi gerçeklestirdi. Can kaybiyla sonuçlanabilecek olasi çatismalara iliskin endise nedeniyle, herkesi dagilmaya çagirdim. Tunus’un bogucu krizine son vermek üzere, tüm siyasi ve sosyal aktörleri bir araya getirecek, kapsayici kosulsuz bir diyalog çagrisinda bulunmaya yönelik çabalarimiza odaklanarak sogukkanli ve ihtiyatli olunmasini istedik.

Diyalog bize daha önce, 2013’te, oldukça ciddi bir siyasi krizin üstesinden geldigimizde yardimci olmustu. Cumhurbaskani su ana degin diyalog çagrilarini geri çevirdi ama nihayetinde dirayetin üstün gelecegini umuyoruz.

Diyalog araciligiyla bu krizden bir çikis yoluna, sunlari içermesi gereken bir anlasmaya varabiliriz: Meclisin 30 günlügüne askiya alinmasinin yenilenmemesi ve cumhurbaskani tarafindan meclis tarafindan oylanacak bir basbakan ve hükümet tayin edilmesi. Bunlarin yani sira, ülkenin ihtiyaç duydugu ve gelecekteki hükümetin üzerinde çalismasi gerekecek ekonomik ve siyasi reFormlar konusunda uzlasmaya varilmasi.

Mesru bir hükümete sahip olmak için meclisin askiya alinmasi yürürlükten kaldirilmali ve meclis yeni hükümeti oylamak üzere yeniden toplanmalidir. Tunuslularin demokratik iradesi bu yolla restore edilebilir ve anayasayi ihlal eden bu tehlikeli duruma bir son verilebilir.

Tunuslular kizmakta haklilar – on yillik bir geçisten sonra, Tunus Devrimi’nin vaadi henüz gerçeklesmedi. Ekonomimiz bir dizi sokla zayiflatildi ve Covid-19’un etkileriyle daha da tahrip oldu. Insanlar güvencesizlik, geçim ve sagliklari konusunda hakli olarak endiseliler ve bu sorunlarla mücadele etmeye odaklanmasi gereken liderler arasindaki kavga nedeniyle hüsrana ugruyorlar.

Ancak bu sorunlarin baska bir diktatörlüge yol açmasina izin veremeyiz. Pek çok Tunuslu, özgürlüklerini koruyabilecek, sosyal adalet ve haysiyet saglayabilecek demokratik bir sistem insa etmek için hayatini feda etti.

2011 yilinda haklarini talep etmek için diktatörlük karsisinda cesaretle ayaga kalkan Tunus halki için 10 yil demokratik ve müreffeh bir ülke insa etmeye çalistik. Ekonomiler dalgalanir ve ekonomilerde reFormlar yapilabilir – ancak özgürlükler bir kez elinizden alindiginda geri kazanmak çok zordur. Yarattigimiz sey mükemmel degil ama daha iyi bir Tunus için en iyi sansi sunuyor.

Simdi her kesimden Tunusluyu demokrasilerini savunmaya ve Baskan Kays Said’i uçurumun kenarindan geri çekilmeye, gerçek ve kapsayici bir siyasi diyaloga ve angajmana girmeye çagiriyoruz.

Arap dünyasi için bir umut isigi olan Tunus demokrasisi, uluslararasi toplumun gözleri önünde çok tanidik bir olay örgüsüyle ortadan kaldiriliyor. Bunun olmasina izin veremeyiz.

Not: Bu yazi 11.08.2021 tarihinde https://www.perspektif.online/ sitesinden alintilanmistir, yazinin orijinali için asagidaki linki tiklayiniz. Bu yazida yer alan fikirler yazara aittir. Hikmet Akademisi’nin bakis açisini yansitmayabilir.

https://www.perspektif.online/tunusun-demokrasisi-tehlikede/

 

YAZARA AİT BÜTÜN YAZILAR
YORUMLAR
YENİ YORUM YAP
güvenlik Kodu
EDİTÖRDEN
Bizimle sosyal ağlarda bağlantı kurun!