Hosgörü Sinirina Islami Bakis

Hosgörü; genel anlaminda, -kendisine aykiri gelse bile-  her seyi anlayisla karsilama anlaminda kullanilan bir sözcüktür.

Hosgörü,  kendi görüsümüze ve çogunlugun görüs biçimine aykiri düsen görüslere sabirla katlanmayi çagristirir...

Bir yere kadar karsi tarafa, hata yapma hakki, tanimayi beraberinde getirse bile; , bir insanin her zaman hakli olmasi mümkün degildir. Dengeyi saglamak seklinde degerlendirse bile asla sinirsiz kabul görmemelidir. "Hosgörü" kavrami yalnizca felsefede terim olarak kullanildiginda  "sinirsiz" olma anlamini tasir... Karsisindaki ile arasinda yüzde yüz çeliski olsa bile, baskasinin düsüncelerini ve yaklasimlarini, yasayis biçimlerini, iliskilerini,  hasili kisi ya da kisilerin  hiçbir hususlarindan rahatsizlik duymama, onlarin bu düsünce, yasam ve davranis biçimlerine tepki göstermeme anlamlarini beraberinde getirir... Böyle bir hosgörü anlayisinda sinirsizlik esasi vardir. Bu, (mezhebi genislik olan!) her seyi anlayisla karsilamak demektir. Örnegin adam namusa tecavüz edecek, hirsizlik yapacak, açiktan zina edecek, istedigi gibi çiplak, yari çiplak dolasacak, gelenek ve görenekleri, âdetleri, kural ve kanunlari hiçe sayacak, toplumda hiçbir tepki ile karsilasmayacak... Böylesi bir hayat anlayisi toplumsal birlikteligin parçalanmasindan öteye hiçbir ise yaramaz . Toplumun, topyekün anarsiye, cedellesmeye  sürüklenmesine yol açacak, ortaligi zulüm kaos ve haksizlik kaplayacaktir..

Her seyin mübah görüldügü bir ortamda toplumun huzur içinde yasamasi asla söz konusu olamaz...

Islamî manada hosgörü; fikir, düsünce ve yasama özgürlügüne "baris içerisinde yaklasmak" seklinde bakar. Zira Islam; bir manasiyla da "Baris Dini" demektir...

"Silm" ayni zamanda "baris ve güvenlik" anlamini da içerir. Bu sebeple Allah (Celle celalühü): " Ey iman edenler!  Hepiniz topluca silme, (Islam'a), baris ve güvenlige girin ve seytanin adimlarini takip etmeyin. Çünkü o size apaçik bir düsmandir."  (Bakara 2/208)diye buyurmaktadir.

Yine. Bakara 2/256. ayetinde de: " Dinde zorlama yoktur." diyerek hüküm koymustur. Bu  hüküm, Islam'a girmeyenler içindir ve Islam'i kabule yanasmayanlara bir ruhsattir.

Toplumsal iletisim için hosgörü, yerinde ve uygun kullanildiginda elbette önemli bir iliski metodudur!  Öfkeyi düzenlemekte, nefsi terbiye etmede, kibirliligi önlemede, bir arada yasamada... önemli bir kural olarak katki saglar.

Belli bir yere kadar, sinirlari çizilen hosgörü; toplum içerisinde birlikte yasayan farkliliklara saygi gösterir. Karsisindakiyle  empati kurma yetenegini gelistirir, kendini onun yerine koyarak onu anlamaya yardimci olur. Karsilikli saygiyi, barisi. huzuru pekistirir. Ama bu belli bir sinir içerisinde olunca fayda saglar.

Kafirun Suresiyle de net bir biçimde, herkesin kendi inanciyla yasayacagini, Islam'i kabullenmeyen kafirlerin, Islam'a saldiri, müdahale, hakaret, engelleme yapmadiklari müddetçe kendi dinlerinde serbest olduklarini, hosgörü çerçevesinde net olarak ortaya koymustur:

" De ki: Ey kafirler!... Ben sizin tapmakta olduklariniza tapmam, siz de benim taptigima tapmiyorsunuz. Ben sizin taptiklarinizi asla tapacak degilim. Siz de benim taptigima tapiyor degilsiniz... Sizin dininiz size , benim dinim de banadir."

Iman edip etmemek konusunda kisi muhayyerdir:

"Ve de ki:  Hak, Rabbinizdendir. Öyle ise dileyen iman etsin, dileyen inkar etsin. Biz zalimlere öyle bir cehennem hazirladik ki onun duvarlari kendilerini çepeçevre kusatmistir. Imdat dileyecek olsalar. imdatlarina, erimis maden gibi yüzleri haslayan bir su ile cevap verilir. Ne fena bir içecek ve ne kötü bir kalma yeri!" (Kehf suresi 28/29)

Kur'an'i Kerim'in bütününe baktigimizda bu hosgörünün nihayette bir sinirla çizili oldugunu görüyoruz... Söyle ki; Inanmayanlari dine zorlama yoktur. Ancak inanmayan kimseler, hareket fiil ve davranislariyla, Islam'a ve Müslümanlara karsi cephe olusturduklari takdirde, artik hosgörü miadini doldurmus olur. Bardak tasmistir. Bundan sonrasi ise: Müslümanlarin dinlerini korumalari ve yasama kurallarinin zedelenmelerine ve yasama sartlarinin engellenmelerine karsi, savasmak mecburiyetlerini ortaya çikarir...

Bakara Suresinin 2/190. ayetinde: "Size karsi savas açanlara siz de Allah yolunda savasin. Sakin asiri gitmeyin, çünkü Allah, asiriliklari sevmez.

Öyle ki, onlar savasi terk eder, Islam'a ve Müslümanlara saldirmaz, hakaret etmeyi,  toplumu zedeleyen ahlaksizliklari terk ederlerse. Müslümanlarin da savasi birakmalari emredilir. Ama aksine, onlar, Islam'i yikmaya. Müslümanlara ve onlarin yasam tarzlarina müdahale için küfre ve münafikliga devam ederlerse. bu kez emir daha da çetin olur:

" Fitne tamamen yok edilinceye ve (o yörede) din, (kulluk) yalniz Allah için oluncaya kadar onlarla savasin." (Bakara 2/193) ayetinin hükmü baslar...

Fahrettin er-Razi, bu ayetteki "fitne" sözcügüne iki farkli açiklama getirmistir:

1-  Müslümanlari dinlerinden döndürme tehlikesi ve riski ve bu yöndeki baskilar ve tertipler,

2- Düsman tarafindan gelebilecek toplu saldiri riski...

Buna göre ayetin ana hedefi! Müslümanlari dinlerinden döndürme tehlikelerini ve düsman tarafindan gelebilecek saldiri riskini ortadan kaldirmaktir.

Böylece Islami anlayista,- herkes için,- biri digerinin sinirlarina tecavüz etmeyecek biçimde, geçerli bir din ve inanç özgürlügü ortaya çikarmak istenilmistir.

Baris dini Islam'in bir özelligi de, farkli dinden olanlari , tecavüzkâr olmadiklari sürece,  ortaya konulan kurallara, toplumun sinirlarina tecavüz edilmedigi müddetçe, hosgörü siniri içinde, Inanmayanlari  da kollama ve onlarin özgürce yasamalarina müsaade ederek tüm toplumu zapturap altina almasi kuralidir..

Ama eger bir yerde Islam'a ve Müslümanlara saldiri söz konusuysa, orada yasayan Müslümanlarin bütün güçlerini seferber ederek haksizliklari, yanlisliklari, taskinlikari, hatalari ve din düsmanlarinin yaptiklari her türlü kötülükleri nötr hale getirmeleri o beldede yasayan bütün Müslümanlarin üzerine farz-i ayin olur. Açiktan Islam'a ve Müslümanlara karsi cephe tutanlara Müslümanlarin da topyekün cephe tutmasi Allah'in bir emridir... Burada artik hosgörü devre disi birakilir. Ta ki Müslümanlara yapilan hakaret ve saldiri son bulup sulh hakim oluncaya kadar...

Bir yandan Islam'a ve Müslümanlara saldiracaklar, hakaret edecekler Islami  anlayisi sulandiracaklar. Islam'i tahrife kalkisacaklar... Karsi tepkileri gördüklerinde de de "Hümanist" bir yaklasima bürünerek(!) münafikliklarini gizlemeyecekler.  suret-i haktan görünmeye çalisacaklar!.. "Islam'da zorlama yoktur." hükmünü öne sürerek olayi ters yüz edecekler...  Müslümanlar da  kuzu kuzu buna inanacaklar!...

Öyle yagma yok!.. Suratinin bir tarafina Tokat yediklerinde öbür tarafini göstererek! "Buraya da bir tokat atabilirsin" düsüncesinin, Islam'la, Müslümanlikla asla iliskisi yoktur... Müslüman, bulundugu ortami  Allah'in nizamina uygun hale getirmekle mükelleftir, görevlidir... Müslümanlar,  "hosgörüyü tolerans tanima seklinde esas almak yerine "hosgörüyü, "müsamakâr davranmak" olarak ele almalilar.  Zira "tolerans"ta ahlaki erdemlilik hiç  sayilirken; taviz vermek, tahammül göstermek, sikinti çekmek. gibi pasif bir tutumu ifade eder... Oysa müsamahada "pasiflik" söz konusu degildir:

Müsamahakarlik; yanlisa,  haksizliga katlanmak degil; belli bir noktaya kadar yanlisin düzeltilmesine katki saglamaktir... Islam'a ve Müslümanlara bilmeyerek saldiranlara, saldiranlarin, hakaret edenlerin, pismanliklarini kabullenmeleri sonucu onlari affetmek onlara kolaylik göstermektir. Yumusak davranmak anlamindaki müsamaha, hata sebebiyle ya da unutularak Müslümanlara ve Islam'a zarar verenleri Bakara 2/193.ayetin sonundaki hüküm geregince saldiri konusunda sartli olarak tehir edilecektir: 

"Fitne tamamen yok edilinceye ve din de yalniz Allah için oluncaya kadar onlarla savasin sayet vazgeçerlerse zalimlerden baskasina düsmanlik ve saldiri yoktur."

Oysa bile bile hakaret ve zarar noktasinda müsamaha göstermek, yerini sinirsiz özgürlük ve sinirsiz kaosa birakmaktir ki  Islam buna asla müsaade etmez.

"O dönüp gitti mi (yahut bir is basina geçti mi) yeryüzünde ortaligi fesada vermek. ekinleri tahrip edip nesilleri bozmak için çalisir Allah bozgunculugu sevmez."

Tabiatin dengesini,  DNA’siyla ugrasarak,  GDO'lu ürünlerle toplumu türlü hastaliklara ve ruhsal bozukluklara sürüklemesi, Insanin tabii hayat anlayisini tersyüz edecek ve nesli imha edecek birtakim gayrimesru iliskilere zemin hazirlayan Lezbiyencilik, Ensesçilik LBGT....ve benzeri yaklasimlarin mesrulastirilma yollari ...bütün bunlar bozgunculuktur ve Allah bozgunculuk yapanlari sevmez...

Bozgunculuk yapanlar, yapmak isteyenler, Allah'in nizamina karsi gelmis olmaktadirlar.  Böyle bir durumla karsi karsiya gelindiginde Biz Müslümanlara düsen görevi, Allah (c.c) Maide5/33 ve34.. ayetleriyle, onlara karsi yapilmasi gerekeni söyle ifade eder:

"Allah ve Resulüne karsi savasanlarin ve yeryüzünde (hak) düzeni bozmaya çalisanlarin cezasi ancak ya (acimadan) öldürülmeleri, ya asilmalari yahut el ve ayaklarinin çaprazlama kesilmesi,  yahut da bulunduklari yerden sürülmeleridir.  Bu onlarin dünyadaki rüsvayligidir. Onlar için ahirette de büyük azap vardir.

Ancak, siz kendilerini yenip ele geçirmeden önce tövbe edenler müstesna;  Biliniz ki Allah çok bagislayici ve esirgeyicidir."

Islam, yapilan haksizliga karsi, düzenin bozulmasina, Inancin sulandirilmasina, Allah'in nizamina aykiri hareket edenlere bulundugu yerden asla müsaade etmez...

Böylesi bir durumda Müslümanlarin, Allah'in nizamina aykiri her harekete ve davranisa geçit vermemeleri üzerlerine bir vecibedir. Kulu Allah'a yaklastiracak bir yoldur.

"Ey iman edenler Allah'tan korkun ona yaklasmaya yol arayin ve yolunda Cihat edin ki kurtulusa eresiniz."( Maide Suresi 5/35)

Kendini bilen her Müslüman, bulundugu ortami düzeltmekle mükelleftir.  Aksi halde birbirine benzesen kalplere "Buzagi Sevgisi" sinerse  o toplumun islahi mümkün olamayacaktir...

EMIN YÜCETAS

(Bu yazida yer alan fikirler yazara aittir. Hikmet Akademisi’nin bakis açisini yansitmayabilir.)