MUSTAFA DÜZLEME
Tarihimizin ünlü kahramanlarına can veren usta kalemlerden biri, “ÇİZGİLERİN EFENDİSİ” ünvanını sonuna kadar hak eden çok önemli bir sanatçımızdan bahsetmek istiyorum...
Çizgileri bir oya işler gibi işleyip, mazideki hayatları günümüze taşıyan bir sanatçı...
1951 yılında Malatya’nın Orduzu Kasabası’nda, Mehmet ve Şefika Düzleme çiftinin 5. çocuğu olarak dünyaya gelen Mustafa Düzleme’den bahsediyorum...
İlköğrenimini Orduzu’da, ortaöğrenimi de Malatya’da tamamlayan Düzleme, Yüksek öğrenimine önce İstanbul Üniversitesi Arap-Fars Filolojisinde başlamış, ancak ikinci yılın sonunda dil öğrenimini yarım bırakmış ve özel yetenek sınavı ile girdiği İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Uygulamalı Endüstri Sanatları Yüksek Okulu Grafik Bölümü’nden 1979 yılında mezun olmuştur.
Gençlik yıllarında Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî’nin etkisinde kalarak tüm eserlerini okumuş, kısa bir dönem de “Bahri” mahlası ile şiirler yazmıştır.
Öğrencilik yıllarında ve sonrasında çeşitli ulusal gazete ve dergilerde karikatür ve çizgi romanları yayınlanmış, çok sayıda hikâye ve romanı da resimlemiştir. Türk edebiyatında klasik sayılabilecek çok sayıda eserin kapağı da Mustafa Düzleme’nin çizgileri ile şekillenmiştir...
Öğrencilik yıllarında, Milli Gazeteye resimli roman çizdiği yıllarda, gazetenin yayın yönetmeni Hasan Aksay’ın masasında gördüğü ve ağzından sıgara hiç düşmeyen yaşlı bir adamla tartışır ve bu adamdan iyi bir zılgıt yer. Bu sinirli yaşlı adamın kim olduğunu sorduğunda Necip Fazıl Kısakürek olduğunu söylerler...Daha sonra üstat Necip Fazıl’la arkadaşlıkları ilerler. Hatta bir ara Büyük Doğu Dergilerinin kapak çalışmalarını dahi Mustafa Düzleme’nin yapması tartışılır ama Necip Fazıl’ın oğlu Mehmet Kısakürek bu işi yaptığı için İş Mustafa’ya verilmez...
Daha sonra Milli Gazetede, Cahide Yazar’ın Doğudan Batan Güneş adlı eserini ve Tarihçi Mustafa Müftüoğlu’nun Siyasi Cinayetleri adlı eserini çizgi roman haline getirerek ölümsüzleştirir...
Akabinde devrin önemli gazetelerinden Türkiye Gazetesi sahibi Enver Ören kendini çağırarak, evliyalarla ilgili bir dizi tefrika yazıp çizmesini ister. Bunun üzerinde çalışan Mustafa Düzleme, Marifet Yolcuları adlı çalışmasını Mustafa Geylani takma ismiyle Türkiye Gazetesinde yayınlar ve çok büyük ilgi görür...
Bu defa da Mehmet Şevket Eygi kendisinden Malazgirt meydan muharebesini anlatan bir çalışma yapmasını ister. Bu konuda çalışmalarını bitirdiği gün, Hürriyet Gazetesinde bir ilan görür...
İlanda:
“Genç yetenekler çizim yeteneğiniz varsa bize gelin”... Denmektedir.
Malazgirt meydan muharebesini anlatan çizimleri alıp doğru Hürriyet Gazetesinin yolunu tutar. Kelebek eki yazı işleri müdürü Zeynep Avcı’ya yönlendirirler. Zeynep Avcı bu gencin çizimlerini çok beğenir ve hemen Hürriyet Gazetesinde iş teklif eder...
Hürriyet gazetesi macerasından sonra, Cahit Baydar yönetiminde Milliyet Gazetesinde siyasi karikatürler çizmeye başlar...
Ve dönemin ünlü ismi Fethi Gemuhluoğlu ile tanışır. Sözü geçen bir insan olan Fethi Gemuhluoğlu Düzleme’yi o dönemin en popüler gazetesi olan Tercüman Gazetesi Yazı İşleri Müdürü Sadettin Çulcu’ya gönderir. Orada Şeyh Şamil ile ilgili çizgi roman yayınlar...
Başarıları ve ünü iyice artan Mustafa Düzleme, Ortadoğu gazetesi yöneticilerinden Ömer Lütfü Mete’nin dikkatini çeker. Düzleme’ye Nihal Atsız’ın “Bozkurt’ların Ölümü” adlı eserini çizgi roman haline getirmesini rica eder...
1 Ocak 1976 tarihinde “Bozkurt’ların ölümü, Mustafa Düzleme” imzasıyla Ortadoğu gazetesinde yayınlanır ve büyük ses getirir...
Şimdi meşhur olan birçok grafik ve karikatür sanatçı Düzleme’nin rahle-i tedrisinden geçer, bildiği ne varsa onlara da öğretir...
...
Bu yoğun çalışma temposu Mustafa Düzleme’yi zihinsel olarak çok yorar.
Bunun sonucunda sinirsel bir bunalım geçirir ve doğduğu topraklara geri dönerek çok sevdiği Orduzu’da yaşamını sürdürür...
Rahatsızlığı uzun bir süre sanatsal çalışmalara ara vermek zorunda bırakır...
2005 yılında emekli olur...
Ve Malatya’nın çok iyi tanımadığı ve dolayısıyla hakettiği değeri vermediği büyük çizgi romancı, grafiker, karikatürist, velhasıl çizgilerin efendisi Mustafa Düzleme, solunum rahatsızlığı nedeniyle tedavi görmekte olduğu Malatya Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde 25 Mart 2016 tarihinde aramızdan ayrıldı...
Mekanı cennet olsun...
Yine bir değerimizi andık sizlere de hatırlattık...
Selam olsun Malatya’mın güzel insanlarına...
Atilla Kantarcı
Kültür Yaşam Derneği Bşk
Yazarın Notu: Mustafa Düzleme, Karaoğlan çizgi romanını çizen Suat Yalaz ve Tarkan’ı çizen Sezgin Burak kadar ünlü olamadıysa bu onun bu sanatçılardan daha az yetenekli olmasından değil belirli bir tip üzerinde sebat etmeyişindendir…
Bu yazıda yer alan fikirler yazara aittir. Hikmet Akademisi’nin bakış açısını yansıtmayabilir.