Dünyada neler oluyor?
21.Yüzyılın şafağında ortalık durulmuyor. Bir gün Bosna’da, diğer gün Afganistan, Tunus, Libya, Irak, Suriye Kuzey Afrika, Azerbaycan derken bir anda Ortadoğu ülkeleri, Balkanlar, Kafkasya Ukrayna, Filistin, İsrail halkları, birbirlerine girdiler. Bu nasıl bir şey Allah’ım halkları birbirlerine kırdırılıyorlar. Yerlerinden yurtlarından ediliyorlar.
Günümüzde herhangi bir savaş ya da gerilim, yalnızca taraf olan ülkelerin meselesi olarak kalmıyor. Süper devletler, komşu ülkeler, hatta tüm dünya, denklemin parçası olarak ortaya dökülüyorlar.
Bunlar devletlerarası tezgâhlanırken, biryandan terör belası dünya insanlarının korkulu rüyası haline geliyor. Gelişmiş gelişmemiş başkentler diye de dinlemiyor terör. Bir gün Paris, diğer bir gün Londra, Ankara, Bağdat hattı.
Oysa ulus devletler 18.Yüzyılın başlarında kurulup, krallıklar imparatorluklar çöküp giderken ne enkazlar geride bıraktılar ne enkazlar. Yine mi insanlık âlemi aynısını yaşamak zorunda kalacak? Az mı canlar yandı bu süreçte.
Birinci Paylaşım (1914-1918) savaşında, 15 Milyonun üzerinde insan. İkinci Paylaşım (1938- 1945) savaşında, 50 milyonun üzerinde insan yaşamını yitirdi. Sakat kalanlar sayılmadı bile.
Daha yeni bir yüzyılın çeyreğindeyiz. Aklımızı başımıza almazsak, yenidünya düzeni kurulurken, daha ne acılar ne acılar yaşayacak insan evladı ne acılar yaşayacak.
Yeryüzünde? Niye böyle oluyor? Önce dünyanın bugünkü haline bir bakalım.
Bugünkü dünya nasıl bir dünya?
1- Bu Dünya artık iki kutuplu değil.
2- Bu Dünya artık tek kutuplu da değil.
3-Bu Dünyanın artık bir merkezi yok.
4-Bu Dünyada her an, her zaman diliminde, merkez bir yere kayıyor ve dünya oraya yöneliyor.
5-Hiçbir ülke, dünyada artık savaşa ve barışa tek başına karar veremiyor.
6- Terörü bile ortaklaşa durduramıyorlar.
7-Her ülkenin terörü besleyen bir yanı var.
8-Dünün iki kutuplu, ya da tek kutuplu ‘’KURUMLARI’’ çatırdıyor.
9-Dünyanın ekonomik kararlarını veren güç merkezlerinin yerleri her an değişiyor.
10-İMF şaşırmış, ekonomik güç merkezi olmaktan hızla uzaklaşıyor.
11-Birleşmiş milletler sorgulanmaya başlanmış.
12-Dünyanın beşten büyük olduğu sarkmış gün yüzüne. Görünür olmuş.
13-Yakın bir gelecekte dünya sorunlarının çözümünde, Birleşmiş Milletler ve orada rol alan baş aktörler de değişmek zorunda kalacaklar.
14-Giderek karmaşıklaşan dünya sorunlarının çözümünde, yeni aktörler öne çıkarak, kendi ‘’KURUMLARINIDA’’ da yaratacaklar.
15-0rtadoğuda yaşananlar; Çevremizde olup bitenler, zamanın en yakın, en çarpıcı, en somut tanığı değil mi?
Her gün, her şey, yeni bir şeylere gebe ve yeni şeyler oluyor. Kovid-19 adıyla bir virüs Çin’in bir eyaletinde ortaya dökülüyor. Bütün dünyada zengin yoksul, başkan başbakan, küçük büyük, sağlıklı sağlıksız demeden kolundan tuttuğu gibi alıp götürüyor. En yakınları bile ne hastanede ne evde ne de götürüldüğü yere yaklaştırılıyor. Yarın ne çıkacağı ne olacağı bilinmiyor. Dünya iki kavram arasına sıkışmış durumda. ‘’Olasılık ve Belirsizlik.’’
Bunları bırakın bizlerin çözmesi; dünyanın ‘’entelektüelleri’’ ve her türlü bilgi ve bilgilere sahip olan ülkelerin, devletleri ve istihbarat örgütleri dahi şaşırmış. Bir gün aldıkları kararlarını, ertesi gün değiştirmek zorunda kalıyorlar.
Dünyada olup bitenlere damgasını vuran ne? Dönüp dünyamızın geçmiş zamanından bugüne geçirdiği evrime baktığımız da ne görüyoruz? İnsanlık tarihi öyle bir aşamaya geldi ki; Doğa üzerindeki kontrolünü her gün, her an, artırdıkça artırıyor. Her an her şey, bilginin değişim hızının karesine orantılı olarak değişiyor. Yer değiştiriyor. Değişmek zorunda kalıyor ve bu oluşumu dünyaya dağıtıyor.
Peki, bu yeni dönem, bu ‘’Yeniçağ’’ neyi ifade ediyor?
Bu çağda insanlık ve bilim; silahla sorunlar çözülsün istemiyor. Ayan beyan her şey açık olmalı.
Dünya üzerinde silahla para kazananlarla, bilgiyle para kazananlar, dünyayı paylaşamıyor. Birbirleri üzerinden insanlığı cayır cayır yakıyorlar. Kanım o ki, tekil insanda inşa olan-edilen, insana özgü, insan ait olan ‘’Bilgi’’; bilgiyle para kazanan ülkeler ve baronlar kazanacak. Neden mi?
Bilginin kendisi açık, açık olmak zorunda. Bilimin gerçekliğinin var olma koşulu bunu zorunlu kılıyor. Bu nedenle bilginin yarattığı ortam ‘’saf, açık temiz olmalı’’ Yoksa bilginin somut gerçekliği, varlığını ortaya çıkaramaz. Bu nedenle bilginin küresel dünyası, dünyaya yayıldıkça, yayıldığı alanlarda kirliliği, kirli ilişkileri yerinde bırakmıyor. Farş edip, ortaya döküyor da döküyor. Kendisinin girebilmesi için bu bir zorunluluk halini alıyor. Girdiği yeri de bu nedenle olduğu gibi bırakmıyor, çözüyor, ayrıştırıp çatıştırıp yeryüzünde görünmesini sağlayarak, aydınlığa çıkarıyor.
Açıkçası, açıkçası; ‘’Üretim İlişkileri’’ dediğimiz insani ilişkiler, dünyanın kaynakları yeniden değişmek, ‘’Vicdani-Ahlaki-Adil’’ olarak paylaşılmak zorunda.
Geçmişin üst yapı kurumları olan ‘’Devlet, Partiler, Meslek Odaları, Sivil Toplum Kuruluşları, Bizler, Paradigmalarımızla (Değerler Dizimizle) Birlikte’’ değişmek zorundayız. Bir gün değişeceğiz. Geçmişte tarih, nasıl her şeyi yerli yerine oturttuysa, ‘’Geçmişte Olan Olduysa, Bugün Olacak Olan Oluyorsa,’’ bugün bizler onları görüp çekilen acılara hayıflanıyor, güzelliklerine sahip çıkıyorsak, yarın da ‘’Olacak Olan Olacaksa’’, bugüne bakanlarda tarihin bizleri oturttuğu yerleri, yerli yerine oturttuğunu göreceklerdir. Ne yazık ki, ben Asım Demirkök olarak erken doğduğum için bu yaşananların tanığı olamayacağım. Benim yerime tanıklık edeceklere yazılarımı bırakıyorum.
17/Ekim/2023 Salı günü Malatya Söz Gazetesinde çıkan köşe yazım. Asım Demirkök
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Hikmet Akademisi'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
