RSF KİMDİR ? SUDAN’DA NELER OLUYOR…

RSF KİMDİR ? SUDAN’DA NELER OLUYOR…

CNN’den Alıntı

RSF isyancıları Sudan'ın kilit şehri El Fasher'i ele geçirirken kanlı bir çatışma korkusu yaşanıyor. İşte buraya nasıl geldiğimizin hikayesi.

Sudanlı isyancılar, iddia edilen soykırıma yol açan ve dünyanın en ciddi insani krizlerinden birine katkıda bulunan acımasız bir toprak mücadelesinin ortasında, Batı Darfur bölgesindeki ülke rejiminin son kalesi olan El Fasher'den hükümet güçlerini sürdü.

Paramiliter Hızlı Destek Güçleri (RSF), Darfur'u kontrol etmesinin önündeki son büyük engel olan El Fasher'i bir yıldan fazla süredir kuşatma altında tutuyor. RSF, bölgede paralel bir hükümet kurmayı hedefliyor. Nisan 2023'ten beri iktidar için Sudan Silahlı Kuvvetleri (SAF) ile mücadele ediyor.

Tahminlere göre çatışma nedeniyle 150.000'den fazla kişi hayatını kaybederken, 14 milyon kişi de evlerinden oldu. Sudan'ın fiili devlet başkanı olan ordu komutanı Abdülfettah el-Burhan, isyancıların El Fasher'i ele geçirdiğini kabul etti. Pazartesi günü yaptığı bir yayında, birliklerinin şehirden geri çekildiğini, sivillerin sistematik olarak katledilmesi ve yıkıma uğraması nedeniyle belirtti. Sudanlı araştırmacı ve veri analitiği ve çatışma izleme kuruluşu Conflict Insights Group'un genel müdürü Justin Lynch, CNN'e yaptığı açıklamada, RSF'nin El Fasher'i ele geçirmesinin "sivil katliamı olmasından korktuğumuz bir şeyin başlangıcı" olduğunu söyledi.

Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Sorumlusu Tom Fletcher'a göre, yüz binlerce sivil El Fasher'de yiyecek ve sağlık hizmetlerinden yoksun bir şekilde mahsur kalmış durumda. Fletcher, "şehri saran" yoğun bombardıman ve kara saldırıları nedeniyle kaçış yollarının kapatıldığını bildirdi. RSF, El Fasher'deki sivilleri korumaya ve ayrılmak isteyenler için güvenli koridorlar sağlamaya kararlı olduğunu iddia etti. 

Ancak BM İnsan Hakları Ofisi, RSF'nin sivillere yönelik özet infazlar ve onlarca silahsız erkeğin RSF savaşçıları tarafından vurularak veya ölü yatarken gösterildiği videolar da dahil olmak üzere vahşet eylemlerine dair "çok sayıda endişe verici rapor" aldığını belirtti.

Ayrıca, "cinayetlerin etnik nedenlere dayandığına dair işaretler" olduğunu da belirtti. Kriz izleme grubu Silahlı Çatışma Yeri ve Olay Veri Projesi'nin (ACLED) kıdemli analisti Jalale Getachew Birru'ya göre, "özellikle Arap olmayan gruplara yönelik etnik hedefli saldırı riski yüksek". Nisan 2023 ile Ekim 2025 ortası arasında, örgütü El Fasher ve çevresinde sivillere yönelik 390 şiddet olayını belgeledi ve bu olaylar sonucunda 1.300'den fazla ölüm bildirildi. Ayrıca, en az 830 kişinin ölümüne yol açan 180 ülke içinde yerinden edilmiş kişilere (IDP) yönelik saldırı da kaydedildi.

Etnik saikli cinayetler, özellikle Darfur'da, çatışmanın başlangıcından itibaren çatışmanın bir özelliği olmuştur. Bölge, 2023 yılında en kötü etnik şiddet olaylarından bazılarını yaşamış ve Arap olmayan etnik gruplardan yüzlerce kişi RSF ve ona bağlı güçler tarafından katledilmiştir.

Bu noktaya nasıl gelindi?

Son 30 aydır, ordu lideri el-Burhan ve RSF'nin başındaki Muhammed Hamdan Dagalo, Sudan'ın kontrolü için mücadele ediyor. Bir zamanlar müttefik olan ve ülkenin en güçlü generalleri arasında yer alan bu iki adam, 2019'da Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir'i birlikte iktidardan indirdiler.

Ayrıca, el-Burhan'ın Sudan'ın geçiş hükümetinden kontrolü ele geçirdiği 2021'deki darbede de önemli roller oynadılar. Her iki general de savaş suçlarına karıştıkları için Batı yaptırımlarıyla karşı karşıya kaldı. Ancak Dagalo'nun RSF'si, müttefik Arap milisleriyle birlikte, devam eden iç savaş sırasında ABD tarafından soykırım yapmakla suçlanıyor. Bu, ABD'nin Sudan'da yirmi yıl içinde ikinci kez soykırım ilan etmesi anlamına geliyor. ABD hükümeti, Ocak ayında yaptığı açıklamada, RSF'nin "sivillere doğrudan saldırılar" gerçekleştirdiğini, "erkeklerin ve erkek çocuklarının - hatta bebeklerin - etnik kökene dayalı sistematik cinayetleri" de dahil olmak üzere, bu saldırıları gerçekleştirdiğini belirtti. Ayrıca, RSF'nin "tecavüz ve diğer vahşi cinsel şiddet biçimleri için belirli etnik gruplardan kadın ve kız çocuklarını kasıtlı olarak hedef aldığını" ve "kaçan sivilleri hedef aldığını, çatışmalardan kaçan masum insanları öldürdüğünü ve kalan sivillerin hayat kurtarıcı malzemelere erişimini engellediğini" belirtti.

Sudan askeri hükümeti, Birleşik Arap Emirlikleri'ni RSF'ye silah sağlamakla suçlarken, BAE bunu reddetti.

RSF kimdir?

RSF, yaklaşık 100.000 savaşçısı olan ve SAF'nin yaklaşık yarısı büyüklüğünde olan paramiliter bir gruptur. RSF'nin etnik temelli şiddetle bağlantılı bir geçmişi vardır.

Grup, 2000'lerin başında Darfur'da yaklaşık 300.000 kişinin ölümüne yol açan soykırımdan sorumlu olan Arap Cancavid milislerinden doğmuştur. El Fasher ve Darfur'un diğer bölgelerindeki son katliamlar, önceki soykırım sırasında görülenlere benzer bir hedefli şiddet örüntüsünü yansıtmaktadır. Lynch'e göre, RSF'nin El Fasher'i ele geçirmesi "siviller için daha fazla acı anlamına gelecektir."

El Fasher'in ele geçirilmesi neden önemli ve bundan sonra ne olabilir?

Birru'ya göre, RSF'nin Kuzey Darfur'un başkenti El Fasher'i ele geçirmesi, grubun daha geniş Darfur bölgesi üzerindeki hakimiyetini güçlendirmesini sağlayan önemli bir dönüm noktasıdır. Bu durum, SAF'ın bu yılın başlarında ülkenin başkenti Hartum'un kontrolünü RSF'den geri almasının ardından geldi. Birru'ya göre, çatışmaların şimdi Darfur sınırındaki merkezi ve petrol zengini Kordofan bölgesine kayması bekleniyor. RSF Cumartesi günü, stratejik kasabayı ülkenin geri kalanına bağlayan Kuzey Kordofan eyaletindeki önemli bir ulaşım merkezi olan Bara'yı ele geçirdiğini duyurdu.

Birru, "SAF ve müttefikleri, Kordofan'da Orta Sudan'ı Darfur bölgesine bağlayan önemli güzergahları güvence altına almaya çalışırken, RSF ise Batı Sudan'daki alternatif hükümetini dizginlemek için her iki bölgedeki kontrolü sağlamlaştırmaya çalışıyor," dedi. 

"El Fasher ve Kordofan'daki çatışmaların sonucu, Sudan'daki çatışmanın ve ülkenin siyasi geleceğinin gidişatını muhtemelen belirleyecek," diye ekledi. Lynch'e göre, El Fasher'in ve dolayısıyla tüm Darfur'un ele geçirilmesi, küresel ateşkes baskısı altında RSF'yi daha güçlü bir müzakere duruşuna yerleştiriyor.

Uluslararası insan hakları avukatı Yonah Diamond, CNN'e yaptığı açıklamada, Sudan'da şiddet tırmanırken ve El Fasher'de sivil kayıplar artarken uluslararası toplumun müdahale etmesi gerektiğini belirterek, dünya liderlerinin RSF'nin "Darfur'da cezasız bir şekilde başka bir soykırım yapmasına" izin verip vermeyeceğini sordu. "Acil müdahale zamanı tam da şu an - kan dökülmesini durdurmak, insani yardım koridorları açmak ve El Fasher halkını ve küresel vicdandan geriye kalanları korumak için," dedi.

Yazının orjinali için bakınız: https://edition.cnn.com/2025/10/28/africa/sudan-rsf-takes-el-fasher-intl

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Hikmet Akademisi'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.