Dava; bir kimsenin, kaybolan hakkini istemesi, kazanincaya kadar mücadele vermesi ve tasidigi düsünceyi savunmasi demektir.
“Savunulan düsünce” anlaminda her insanin bir davasi (hedefi) vardir. Tabi ki Müminlerin davasi (düsünce ve hedefi), Allah’in dinini (hak ve adaleti) hakim kilmaktir. Öyle ki irk, renk, milliyet, cinsiyet ve din farki gözetmeksizin herkesin hakkina kavusmasini saglamaktir.
Evet, hak (Islam) davasi, basta Allah’in hakki olmak üzere bütün varliklarin hak ve hukukunu savunmak ve muhafaza etmek için çalisip çabalamaktir. Islam davasi, esasen “insani degerleri koruma” davasidir. Ayaklar altinda olan degerleri kaldirmak ve hayata kazandirmak demektir.
Türkiye ekseninde, asirlardir sürüp giden çarpik bir düzenin (müesses nizamin) var olduguna ve insani degerlerin korunmadigina inanan müminler, dava bilinciyle yola çikarak bu düzenin legal yollarla degismesi gerektigini söylediler. Yani, hukuksuzlugun, adaletsizligin, din, inanç ve diger özgürlüklerin kisitlanmasinin, ahlaki degerlerin ayaklar altina alinmis olmasinin, zengin-yoksul arasindaki uçurumun, egitim, tarim, sehirlesme gibi alanlardaki yanlis politikalarin ve benzeri konularin revize edilmesini isteyerek dava haline getirdiler.
Türkiye’de hak arayislari ve ayaklar altina alinan degerleri kaldirma çabalari, yani çarpik ve hukuksuz düzenin degistirilmesi, siyasal anlamda 1950’lerde basladigini söyleyebiliriz. Bu iktidar döneminde, uzun yillar pek çok haklari elinden alinmis “dindar” kitleler ve diger ezilmis halk, kismen de olsa bazi haklarina kavusmus oldular.
Siyasal anlamda hak arayislari, esasen N. Erbakan’in siyasete girmesiyle basladi. Özellikle siyaset disinda birakilan “dindar” kitleler, N. Erbakan’in baslattigi siyasi harekette yer almaya basladilar ve bu siyasi harekete “dava” adini verdiler. Dava haline getirilen bu siyasal hareket, RT Erdogan döneminde artarak nesvünema buldu.
N. Erbakan ile baslayan ve RT Erdogan baskanliginda devam eden siyasal dava, oldukça iddiali basladi. Çarpik düzeni degistirmeyi, dindarlarin, ötekilestirilmislerin, ezilmislerin, mazlumlarin, yoksullarin, kimsesizlerin (garip gurebanin) hakkini ve hukukunu savunmayi ve adaleti (adil düzeni) tesis etmeyi merkeze alarak yola çiktiklarini söylediler.
Siyasallastirilan bu hak ve adalet davasi, ezilmis ve ötekilestirilmis insanlar nazarinda büyük ilgi gördü, karsilik buldu ve pek çok entelektüel dindar sahsiyetler bu davada yer aldi. Umudunu bu siyasal harekete baglayanlar, reyleriyle iktidara tasidi.
Insanin ihtiraslarindan olsa gerek, “dava” adi altinda baslayan samimi hareketler, o büyük iddialar, zamanla yerini baska isimlere birakir. Iktidar nimetlerine kavusuldugunda hak, hukuk, adalet iddiasi kenara birakilarak, ganimet toplanmaya baslanir. Bu durum sadece siyasal hareketlerde degil, STK benzeri kuruluslarda da çogu zaman böyledir.
50-60 yildir Türkiye’de “Islam davasi” adi altinda verilen hak ve adalet mücadelesi epistemolojik anlamda elbette yükseklere tasinmistir. Her kesimden insanlar, Islamin öngördügü hak ve adaletin toplumda isler halde olup olmadigi konusunda bilinçlenmislerdir. Bu anlamda ileri derecede bir bilinç kazanildigi ve mücadele verildigi inkar edilemez. Ulastigimiz bu elektronik ve bilgi çaginda her türlü bilgi edinme imkani kolaylastirilmistir; ancak bu imkanlara ragmen fiiliyatta, dava olmasi gereken yere tasinamamistir.
Türkiye ekseninde “dava” iddiasinda bulunanlarin kaybettigi alanlar, daha çok siyaset, adalet, hukuk ve ahlak gibi alanlardir. Istisnalar bir yana, iktidara gelenlerin, gücü ellerinde bulunduranlarin, servete konanlarin reel anlamda birakin davayi kazanmalari, davaya zarar verdikleri ortadadir.
Bugün, ister siyasi kadrolar olsun, ister cemaat ve tarikat çevreleri olsun, davayi sahiplenme noktasinda topluma güven veremedikleri ortadadir. Dava sahipleri maalesef, “güven” testinden geçemediler. Evet, asil sorun, ahlak ve güven sorunudur. Dava (hak, hukuk, adalet gibi degerler) iddiasinda bulunanlarin asil kaybettigi husus, iddialarinin sözde kalmasi ve düne kadar elestirdikleri hususlari, kendilerinin yapmis olmasidir.
Maalesef mal, mülk, servet, makam (masa, kasa, nisa) konusunda iyi bir sinav verdikleri söylenemez. Devletin (halkin) malini ve makamini kendi mali gibi korumalari gerekirken korumadilar. Yolsuzluk, israf, lüks harcamalar önüne geçemediler. On tane personeli olan müdüre varincaya kadar müdürlere, baskanlara lüks makam araçlari tahsis ettiler. Her gün, basta kadin cinayetleri olmak üzere onlarca cinayet, gasp, hirsizlik, yolsuzluk, çetecilik, nikahsiz birliktelikler vs. haberleri verilirken, caydirici tedbirler ve cezai müeyyideler alamadilar. Bu gayri insani fiiller, kimi televizyon programlarinda her gün adeta tesvik edilirken sadece seyirci kaldilar.
Siyasal iktidari elinde bulunduran dava sahipleri (!) hak, adalet, özgürlükler gibi konularda çokça elestiriler almalarina ragmen, bir türlü haksizliklarin önüne geçemediler. Siyasette ün yaptikça, bürokraside yükseldikçe, mal-mülk, makam-mevki sahibi oldukça, sinif atladikça kibirleri artti ve dün elestirdiklerini geride birakmaya basladilar.
Dava sahiplerinin, insani merkeze almasi gerekirken, güçlendikçe devleti merkeze aldilar. “Devlet insan için, insanin hak ve hukukunu korumak için olmali” kurali, tersine çevrildi ve her sey devlet için oldu. Insan-devlet dengesini saglikli kuramadilar. Hem devlet erki, hem de diger alanlarda güçlenenler, ezilmis ve ötekilestirilmis insanlari memnun edemediler. Son tahlilde davalarini fonksiyonel hale getiremedikleri için güvenlerini de yitirdiler.
Evet, Türkiye ekseninde “davamiz, hak, hukuk ve adalet davasidir; çarpik düzeni degistirecegiz” diyerek yola çikan Müslümanlar, süreç içerisinde çarpik düzen tarafindan degistirilmis oldular. Çarpik düzen, dava sahiplerini kendisine benzetti. Uzun yillar dava adina verilen mücadeleler ve çekilen sikintilar, istenen hedefe ulastirilmadi ve idealler gerçeklestirilemedi; zira anlasildi ki derdimiz davayi zirveye tasimak degil, kendimizi tasimakmis…
Siyasal alanda davanin mücadelesini verenler, sözünü ettigimiz alanlarda hakkin, adaletin ve ahlakin üstün tutuldugu bir sistem ve bir dönüsüm saglayamadilar. Ihtiraslarina ve nefislerinin hevasina yenik düstüler. Iddialarindan vuruldular. Seytanlastirdiklari ve de düsmanlastirdiklarina benzemeye basladilar ve kaybettiler. Bosna lideri Aliya’nin dedigi gibi, “ölünce degil, düsmana (zalimlere) benzeyince davanin kaybedilecegini” bir türlü anlamak istemediler.
Dava sahiplerinin temel argümani, istikamet üzere yürümek olmalidir. Bazi alanlarda basaramayabilir ve hedefe ulasamayabilirsiniz; ancak davadan (Islami ve de insani degerlerden) taviz veremezsiniz. Yenilebilirsiniz; fakat davaya leke getiremezsiniz. Davayi; iktidar, makam, servet gibi dünyaliklarla degistiremezsiniz.
Evet, dava çizilen istikamet üzere yürümektir ve ayni zamanda çileli bir yolculuktur. Zorluklar içinde mücadele vermektir; pes etmemektir. Yoruldugunda dinlenmesini bilip, tekrar yola koyulmaktir. Dava asktir, ümittir ayni zamanda samimiyet testidir. Yolda dökülenleri, dünyevi kazançlar pesinde olanlari, debdebe ve israfa dalanlari ifsa eder. Dolayisiyla davanin hakkini, önemini ve kiymetini bilmeyenler, davayi sahiplenmemelidirler.
Selam ve muhabbetlerimle…
BESIR ISLAMOGLU
(Bu yazida yer alan fikirler yazara aittir. Hikmet Akademisi’nin bakis açisini yansitmayabilir.)
DEPREM DİRENÇLİ KENTLER İÇİN BELEDİYELERDE YENİDEN YAPILANMA (3)