Ahlakin Sarti Kaçtir?

Islam, Allah’in indirdigi dinin adidir. Dinin sartlari olmaz; dinin ütün ilkeleri kabul edilmelidir...
Ahlakin Sarti Kaçtir?
Beşir İSLAMOĞLU
Beşir İSLAMOĞLU
Eklenme Tarihi : 26.08.2021
Okunma Sayısı : 1376

Islam, Allah’in indirdigi dinin adidir. Dinin sartlari olmaz; dinin ütün ilkeleri kabul edilmelidir. Müslüman olmanin sartlari vardir. Iman etmek, ahlakli olmak ve ibadet etmek sarttir.          

Islam dinini kabul edip Mümin/Müslüman olmanin iki sarti vardir; biri iman, digeri de ameldir. Iman; Allah’a inanip güvenmek ve bildirdiklerinin tümünü kabul etmektir. Amel ise; adaletten merhamete, namazdan hacca, zekattan sadakaya bütün bir hayati kapsayan ibadetler bütünüdür.

Nasil ki imanin esaslari/sartlari varsa, her bir amelin geçerli olmasi için de bir takim sartlar/rükünler vardir. Amelin (ibadetin) sartlari, her bir amele göre degisir. Her amelin geçerli olmasi için kendine özgü sartlari, bölümleri vardir. Namazin sartlari gibi.

Esasen Islam dini iman, ibadet ve ahlak olmak üzere üç bölüm olarak kabul edilir. Bu bölümler birbirinden bagimsiz degildir; iç içedir ve birbirini korumaktadir. Bu üç bölümü kabul edene mümin/Müslüman adi verilir.

Birinci kisim olan iman, bizzat Kur’an tarafindan bes esas/kisim olarak belirlenmistir. (Allah’a, meleklerine, kitaplarina, elçilerine ve ahiret gününe inanmak) Allah’a sirk kosmadan bu esaslara inanan ve Allah’a güvenen kimseler, Islam dininin ilk kismini kabul etmis olurlar.

Ikinci bölüm olan Ibadet ise oldukça genis bir kavramdir. Yani Allah’i hosnut edecek her bir söylem ve eylem ibadettir; ancak dar anlamda ibadet denilince, namaz, oruç, hac, dua gibi ritüeller anlasilir. Iman ettigini iddia eden kisilerin bu ritüelleri yerine getirmesi zorunludur. 

Üçüncü bölüm olan ahlak ise, varliklar arasindaki düzeni ve uyumu saglayan kaideler (esaslar) demektir. Insani “insan” yapan ve Müslümani da “Müslüman” yapan esasen ahlaktir. Onun için ben, ahlak esaslarini önemine binaen -iman bölümünden sonra- ikinci siraya yerlestirmek isterim.

Kur’an’in bildirdigi ahlak kurallarina uyan kimse ahlakli (düzgün) bir insan/Müslümandir. Dolayisiyla bir kimse Kur’an’in belirledigi ahlak kurallarina sahip degilse, imaninin kendisine pek bir yarari olmaz. Yani, imanin saglikli biçimde kalmasi ahlak esaslarina baglidir; çünkü ahlak esaslari, imani ayakta tutan ve hayati anlamlandiran ruhtur, enerjidir. Tipki bir aracin yakiti gibi. Her yönüyle mükemmel bir araç düsünün! Yakiti yoksa o araç sadece vitrinliktir. Dolayisiyla bir insanda ahlak ilkeleri yoksa o insan sadece kaliptir, yaratilis amacindan uzaktir.

Binaenaleyh bu küçük makaledeki maksadim, imandan hemen sonra gelen ve imani ayakta tutan, ancak Islam müktesebati içerisinde gerilere atilan ve ilmihallerde bile pek yer verilmeyen ahlak esaslarini yeniden gündeme tasimak ve ilk siralara çikartmaktir. 

Islam dininin en temel bölümlerinden olan ahlak esaslarini; adalet, merhamet, iffet, hasenat ve salihat- olmak üzere bes esasta toplamak mümkündür. Simdi kisaca bu esaslar üzerinde durmaya çalisalim.

1.Esas/sart: Adaletli olmak. Kime ait olursa olsun, her varligin hakkini korumak en temel ilkedir. Bu ilkeyi korumak her insanin basta gelen vazifesidir. Bu konuda zayiflik gösteren, diger esaslarda dürüst ve saglikli hareket ettigini söyleyemez. Adaletli olmayan her insan, zalimdir.

2. Esas/sart: Merhametli olmaktir. Merhamet; haksizliga ugrayan, ezilen, düsen, muhtaç olanlara aciyarak yardim elini uzatmaktir. Merhametli davranan kimseler, sadece kendilerini degil, bütün varliklari düsünen, onlara aciyan ve gücü nispetinde yardim eden kimselerdir. Merhamet duygusu tasimayanlar ise, sadece kendilerini düsünen, kendilerine çalisan bencil insanlardir. Bilinmelidir ki Allah merhamet etmeyene, merhamet etmez.

3. Esas/sart: Iffetli olmaktir. Iffet; sahsiyetini, serefini, onurunu, namusunu korumaktir. Insani hakir kilan ve asagilayan her türlü eylemlerden uzak durmak iffetli olmanin geregidir. Iffetli olmak için kilik kiyafetimize dikkat edecegimiz gibi, sözlerimize ve davranislarimiza da çok önem vermemiz gerekir. Her ne sebeple olursa olsun, hiç kimsenin önünde egilmemeliyiz; bize hakaret etmesine firsat vermemeliyiz ve kendimizi tasimasini bilmeliyiz.

4. Esas/sart: Hasenat sahibi olmak. Hasenatli olmak; ihsan sahibi, iyiliksever, iyilik sahibi olmaktir. Muhtaç durumda olanlara zekat ve sadaka gibi maddi yardimlarla iyilik yapilabilecegi gibi, beden ile yüküne yardim etmek, dil ile güzel söz söylemek, sohbet etmek, derdini dinlemek, yol göstermekle de iyilik yapilir. Ahlakli bir insan, elinden geldigi ölçüde, sadece insanlara degil, bütün yaratiklara iyilik ve yardim eder.

Hasenat sahibine Allah Muhsin adini verir ve onlari çok sevdigini belirtir.

5. Esas/sart: Salih olmak. Salihat; En genis anlamiyla “islah edici” ameller demektir. Yani, her varligin kendisine taninan sinirlar içerisinde özgürce baris ve huzur içinde yasamalarina yardimci olmaktir. Salih bir ahlaka sahip olanlar, her konuda (inanma, ibadet, ticaret, seyahat, is, as, egitim vs.) insanlarin, Allah tarafindan kendine taninan sinirlar içerisinde özgürce yasamalarina önem verirler ve yardimci olurlar.

Salihat, esasen yeryüzünde her türlü bozgunculuga karsi durmak, Allah’in belirledigi düzeni korumaktir. Yerde ve hatta göklerde düzen bozulursa, varliklarin saglikli bir sekilde yasamalari mümkün olmaz. O bakimdan salihat, bozgunculugun karsiti olan düzen ve huzur demektir. Salih kimseler, daha çok bu alanda mücadele veren kimselerdir.

Hülasa, Islam, Allah’in indirdigi dinin adidir. Dinin ütün ilkeleri kabul edilmelidir. Islam dininin bölümleri vardir. O bölümlerin kendi içinde sartlari vardir; namazin, abdestin sartlari oldugu gibi ahlakin da sartlari/ilkeleri vardir. Yukarida belirttigim bes sart/ilke, bütün ahlak kurallarini kapsamaktadir. Ahlak kurallari tevhit inancini ayakta tutan en önemli amellerdir. Bu kurallari önemsemeyenler, imanlarini muhafaza edemezler.

Selam ve muhabbetlerimle…

BESIR ISLAMOGLU

(Bu yazida yer alan fikirler yazara aittir. Hikmet Akademisi’nin bakis açisini yansitmayabilir.)

YAZARA AİT BÜTÜN YAZILAR
1 KUR’AN, MESAJLARINI EVRENSEL İLKELER ÜZERİNDEN VERİR2 MÜSLÜMANLARIN EVREN/VARLIK TASAVVURU3 İman Bir İddiadır,İspat İster4 KİME KULLUK EDİYORSANIZ, İMANINIZ ONADIR5 Fazlurrahman Paradigması6 MÜŞKİL AYETLER, ANCAK TE’VİLLE ANLAŞILIR.7 Çağın Dini Konuları Mezheplere Havale Edilemez8 KİTAB’I, KİTAP’TAN ÖĞRENME ZARURETİ9 BİLİM GELİŞTİKÇE, DİN TASAVVURU DA DEĞİŞİR10 Resu ve Kitap ile İlgili Bitmeyen Münakaşalar11 MÜSLÜMANLAR CEHENNEME GİRİP TEKRAR ÇIKACAK MI?12 ESKİ ÇAĞLARIN TASAVVURU İLE KUR’AN ANLAŞILMAZ13 KUR’AN’IN DOĞRU ANLAŞILMASINDA MECAZ, TEŞBİH VE TEMSİLİN ÖNEMİ14 Müslüman Geçinenler Nerelerde Yanlış Yaptı?15 Kitle Kültürü Manipülasyondur16 MUHAMMED AS’IN GERÇEK SÜNNETİNİ/YOLUNU, ANCAK KUR’AN’DAN ÖĞRENEBİLİRİZ17 Sorun Dindemi, Dini Yanlış Anlamadamı?18 ALLAH TASAVVURUMUZ, DİN ANLAYIŞIMIZI BELİRLER19 KUR’AN BEŞ TEMEL ÜZERİNE BİNA EDİLMEKTEDİR20 İNSAN OLMANIN ÖLÇÜSÜ,AHLAKTIR.21 GECEYI KADIR YAPAN KURANDIR22 INSAN OLMAK ISTIKAMET ÜZERE OLMAKTIR23 Hesap Vakti Yakindir; Ölümle Baslar24 Seytan Neyimiz Olur?25 Musa (as) Ile Bir Kul Yolculugunda Verilen Mesaj26 Harut Ve Marut Kissasinda Verilen Mesaj27 Cinlerin Mitlestirilmesi (5) 28 Cinlerin Insan Anlaminda Kullanilmasi (4)29 Ayetler Baglaminda Cin Kavrami (3)30 Cin Kavramini Hurafelerden Arindirmak (2)31 Ins ve Cin Terkibi Ne Demektir? (1)32 Tasavvuf Ilmi Ve Tarikat Dinciligi (2)33 Tasavvuf Ilmi Ve Tarikat Dinciligi (1)34 Insani Kölelestirmek En Agir Suçtur 35 Dua-Kader-Imtihan Iliskisi (Dua kaderi degistirir mi?) 36 Elestirilerde En Büyük Sorun, Ahlaksizliktir37 Kitap'i Dogru Tanimak38 Illet/Sebepler Degistiginde Hükümler De Degisir39 Kurban Sadakasinin Güncellenmesi Zorunludur40 Hac Ibadetini Güncellemek, Zarurettir Haccin Vakti (Hac Aylari)41 Hac Ibadetini Güncellemek, Zarurettir 42 Din Ögrenmede Kistas Nedir?43 Kur' an-i Reyi Ile Tefsir Edenler Kafir Olur Mu?44 Tenkit, Bir Tezin Dogrulugu Için Zaruridir; Ancak Cedele Dönüstürülmemelidir45 Dava, Hakka Riayet Etmekle Kazanilir46 Geceyi Kadir Yapan, Kur'an'dir47 Salatin, Namazla Iliskisi Üzerine?48 Kur'an'in Maksat ve Misyonu, Sorun Çözmektir49 Kur'an'da Ne Aradiniz Da Bulamadiniz? 50 Toplumda Allah'in Dini Yerine "Karma? Dinler Tercih Edilmektedir. Siz Hangi Dini Seçtiniz?51 "Kur'an Bize Yeter? Üzerine Yapilan Tartismalar52 Sirk Kosmanin Temel Nedeni, Allah'a Olan Güvensizliktir53 Imanlarina Zulüm Bulastirmayanlar Ancak Güvendedir 54 Haddini Bilmek, Insan Olmanin Temel Sartidir55 Hakikat, Batini Yollarla Ögrenilebilir Mi? 56 Din Üzerinden Yapilan Zulümler57 Zulüm Devam Ediyorsa, Tövbe ve Helallesme Anlamsizdir58 Gençlik Niçin Islam'a Mesafelidir? (Enes Kara ve benzer durumlar üzerine)59 "Kabir Ehlinden Yardim Isteyiniz?! "Allah Ile Beraber Baska Bir Ilah! Öyle MI??60 Kimin Isigiyla Nurlaniyorsunuz?61 Hangi Unsurlar Sirke Götürür?62 Islam, Kisi Odakli Degil, Ilke Odakli Bir Sistemdir 63 Kur'an'in Dogru Anlasilmasina Yönelik Sorun, Zihniyet Sorunudur64 Erdemli Toplum Nasil Olusur?65 Islam’da Ilkeler Kadim ve Bakidir, Içtihat Ise Hadis ve Konjonktureldir66 Siyaseti Dinlestirmek ve Dini Siyasallastirmak Üzerine?67 Sünnete Kimler Daha Baglidir?68 Ehl-i Sünnet Bir Koalisyondur; Homojen Bir Yapi Degildir69 Aliya Izzetbegoviç’i Mütefekkir Kilan Faktörler70 Allah Hakkinda Delilsiz Konusmak, Ona Iftira Atmaktir71 Resulullah As’dan Sonra Yasanan Hadiseler, Onun Mesajini (Yolunu) Degistirmistir/Saptirmistir -2-72 Resulullah As’dan Sonra Yasanan Hadiseler, Onun Mesajini (Yolunu) Degistirmistir/Saptirmistir -1-73 Hak Gaspi, Ibadetlerin Kazancini Tüketir74 Ahlakin Sarti Kaçtir?75 Her Iyi Müslüman, Ayni Zamanda Iyi Insandir76 Kurban Ibadetini (Kurban Etmeden!) Dogru anlamak -2- 77 Hayvanlar Ihtiyaç Üzerine Kesilir; Gelenege Kurban Edilemez -1-78 Kur’an’in Hükümlerinde Tahrifat Yapmak, ?Dine Karsi Din? Uydurmaktir -6-79 Kur’an’in Hükümlerinde Tahrifat Yapmak, ?Dine Karsi Din? Uydurmaktir -5-80 Dinde Tahrifat Yapmak, Apaçik Bir Bühtandir -4-81 Dinde Tahrifat Yapmak, Apaçik Bir Günahtir -3-82 Dinleri Ile Ilgili Uydurduklari Kendilerini Aldatmisti -2-83 Dinleri Ile Ilgili Uydurduklari Kendilerini Aldatmisti -1-84 Insan Hayatinin Güvencesi Kisastir85 Insanca Yasamanin Ön Kosulu, Nesil Emniyetidir86 Er Kisi Niyetine87 Buhari’nin ?Camiu’s-Sahih? Adli Eserinin, Kur’an’la Esitlenmesi Çabalari Üzerine88 Akilla Temellendirilmeyen Iman, Koftur -2-89 Vahiy ve Akilla Temellendirilmeyen Iman, Koftur -1-90 Güçlünün Yaninda Yer Almak91 Mesafe, Maske ve Temizlik Sadece Coronavirüse Karsi Degil92 Müslümanlar Kimlik Krizi Mi Yasiyor; Yoksa Sahte Kimlik Mi Tasiyor?93 Ibn Rüsd Müktesebatinin Temeli Akildir94 Imam Gazali’yi Dogru Anlamak95 Bilim Gelistikçe Din Tasavvuru Da Degisir96 Dava Sahipleri Nerdesiniz? 97 Sahitlik, (Sehitlik), Hak ve Adaletin Gerçeklesmesi Içindir98 Görevimiz ?Iman Sorgulamak? Degil, Zulmü Sorgulamaktir99 Kaluu Bela Allah Ile Ahitlesmektir. Bakin Nasil!100 Zekât Kurumunun Güncellenmesi (6)
YORUMLAR
YENİ YORUM YAP
güvenlik Kodu
EDİTÖRDEN
Bizimle sosyal ağlarda bağlantı kurun!