İNSAN OLMANIN ÖLÇÜSÜ,AHLAKTIR.

İnsanın özünü, mahiyetini, kimliğini, şahsiyetini belirleyen ahlaktır. Ahlak, "halk” (yaratılış) kelimesiyle aynı kökten gelmektedir. Yaratılış, insanların yapısını belirlerken, "huluk” (ahlak) da insanların özünü (ruhunu) belirler. İnsanları var eden, yapısını ve özünü belirleyen ise "Halik”tir (yaratıcıdır.) Kur’an’da o yaratıcının adı, Allah’tır. Dolayısıyla ahlakın mahiyetini konuşurken, mutlaka Allah ile ilişkilendirmek zorundayız.
İNSAN OLMANIN ÖLÇÜSÜ,AHLAKTIR.
Beşir İSLAMOĞLU
Beşir İSLAMOĞLU
Eklenme Tarihi : 12.05.2023
Okunma Sayısı : 466

İNSAN OLMANIN ÖLÇÜSÜ, AHLAKTIR

 

İnsanın özünü, mahiyetini, kimliğini, şahsiyetini belirleyen ahlaktır. Ahlak, “halk” (yaratılış) kelimesiyle aynı kökten gelmektedir. Yaratılış, insanların yapısını belirlerken, “huluk” (ahlak) da insanların özünü (ruhunu) belirler. İnsanları var eden, yapısını ve özünü belirleyen ise “Halik”tir (yaratıcıdır.) Kur’an’da o yaratıcının adı, Allah’tır. Dolayısıyla ahlakın mahiyetini konuşurken, mutlaka Allah ile ilişkilendirmek zorundayız.

 

Kur’an, insanların fıtrat üzere yaratıldığını bildirir. “O halde yüzünü, Allah’ı bir tanıyarak dine, Allah’ın insanları üzerine yaratmış olduğu fıtratına doğrult. Allah’ın yaratmasında değişiklik olmaz. Dosdoğru din budur; ancak insanların çoğu bilmezler.” (30/30)

 

Görüldüğü gibi fıtrat, Allah’ın, insanların selameti için belirlediği dinin/ahlakın merkezidir. Dinin maksadı, insan fıtratını korumaktır. Fıtratı korumak, insan kalmayı ve insanca yaşamayı sağlamaktır. Fıtrata uygun insanca kalabilmek için de “halk”tan (yaratılıştan) gelen “huluk”a (ahlaka) sahip olmak gerekir.

 

Elbette insanı diğer yaratıklardan ayıran akıldır. Aklın görevi ise fıtratını korumaktır. Fıtratını korumak için de dinin temel ilkesi olan ahlak kurallarını hayata kazandırmak zorundadır. Aksi takdirde ne din, ne ahlak ne de insanlık kalır; zira insan, ahlaka bağlı kalarak, ahlak dine bağlı kalarak, din de fıtrata bağlı kalarak yaşayabilir.

“İnsan olma”nın ölçüsünün ahlak olduğu konusunda genellikle insanlar hemfikirdir; ancak “nasıl bir ahlak, hangi tür ahlak” olduğu hususunda ittifak yoktur. Bu durumda toplumların felsefesi ve kültürü devreye girer. Mesela, bazı kültürlerde yarı çıplak dolaşmak normal (ahlaki) kabul edilirken, Müslüman toplumlarda gayrı ahlaki bir davranış olarak kabul edilmektedir.

 

Müslümanlar açısından, insanı insan yapan ahlak, dinin belirlediği fıtrat üzere yeşeren ahlaktır. Dinden kopuk bir ahlak, insani bir ahlak olamaz; zira hulku belirleme hakkı, insanları halk eden Halık’ın hakkıdır. Dolayısıyla insanlar, Allah’ın belirlediği ahlaki normlara sahip oldukları oranda insandırlar. Aksi takdirde insan olmaktan uzaklaşmış olurlar. Ayette belirtildiği gibi “ancak iman edip salihata (güzel ahlaka) sahip olanlar, aşağıların aşağısına düşmezler (insanlıktan çıkmazlar). (95/6)

 

Hülasa; Bir kişinin ne derece insan olduğunu ahlak belirler. Ahlakın ne olduğunun da din belirler. Dinin ne olduğunu da Allah Kitabında belirler. Dolayısıyla istikamet (hakikat) üzere olmak, ancak Allah’ın kitabına tabi olmakla sağlanır; zira Allah’ın talimatlarına uyan kimse ancak istikamet üzeredir. (3/101)

 

Bu durumda şöyle bir soru akla gelir: Allah’ın kitabından bihaber olanlar, ahlaklı ve hakikate dayalı bir hayata sahip olamazlar mı?

“Allah’ın kitabı” Allah’ın ayetleri demektir. Allah’ın ayetleri, sadece mushafta yazılı olanlar değil, onunla birlikte kainata yerleştirilmiş ve insanların fıtratlarına kodlanmış ayetler de vardır. İnsanlar fıtratlarını bozmazlarsa, Allah’ın ayetlerine göre hareket etmiş olurlar; ancak insanlar kendi hallerine terk edildiğinde, hakikatten ayrılmaya çok müsaittirler. Onun içindir ki yaratan ve hesap soran Allah, fıtrat ayetlerine ek olarak -elçiler göndererek- sözlü hitapta bulunmuştur.

 

Netice itibariyle, mülkün ve din gününün sahibi olan Allah, insanları sahip oldukları imkanlar ve nimetlerle hesaba çekecektir. Kişilerin akli ve zeka durumu, çalışkanlığı, yaşı, ailesi, kültürü, kaynaklara ulaşımı, coğrafyası, ekonomik durumu gibi pek çok olgu etkili olacaktır. 25 yaşında vefat eden birinden istenenler ile 75 yaşında vefat eden birinden istenenler aynı olmadığı gibi, Mekke’nin merkezinde doğup yaşayan ile Afrika’nın ıssız çöllerinde deve çobanlığı yapanlardan aynı şeyler istenmeyecektir; zira Allah adildir, hiç kimseye haksızlık etmez. O’nun adaletinden hiç kimsenin kuşkusu olmamalıdır. 

 

Selam ve muhabbetlerimle…

BEşİR İSLAMOĞLU- 08.05.23

Bu yazıda yer alan fikirler yazara aittir. Hikmet Akademisi’nin bakış açısını yansıtmayabilir.

YAZARA AİT BÜTÜN YAZILAR
1 Resu ve Kitap ile İlgili Bitmeyen Münakaşalar2 MÜSLÜMANLAR CEHENNEME GİRİP TEKRAR ÇIKACAK MI?3 ESKİ ÇAĞLARIN TASAVVURU İLE KUR’AN ANLAŞILMAZ4 KUR’AN’IN DOĞRU ANLAŞILMASINDA MECAZ, TEŞBİH VE TEMSİLİN ÖNEMİ5 Müslüman Geçinenler Nerelerde Yanlış Yaptı?6 Kitle Kültürü Manipülasyondur7 MUHAMMED AS’IN GERÇEK SÜNNETİNİ/YOLUNU, ANCAK KUR’AN’DAN ÖĞRENEBİLİRİZ8 Sorun Dindemi, Dini Yanlış Anlamadamı?9 ALLAH TASAVVURUMUZ, DİN ANLAYIŞIMIZI BELİRLER10 KUR’AN BEŞ TEMEL ÜZERİNE BİNA EDİLMEKTEDİR11 İNSAN OLMANIN ÖLÇÜSÜ,AHLAKTIR.12 GECEYI KADIR YAPAN KURANDIR13 INSAN OLMAK ISTIKAMET ÜZERE OLMAKTIR14 Hesap Vakti Yakindir; Ölümle Baslar15 Seytan Neyimiz Olur?16 Musa (as) Ile Bir Kul Yolculugunda Verilen Mesaj17 Harut Ve Marut Kissasinda Verilen Mesaj18 Cinlerin Mitlestirilmesi (5) 19 Cinlerin Insan Anlaminda Kullanilmasi (4)20 Ayetler Baglaminda Cin Kavrami (3)21 Cin Kavramini Hurafelerden Arindirmak (2)22 Ins ve Cin Terkibi Ne Demektir? (1)23 Tasavvuf Ilmi Ve Tarikat Dinciligi (2)24 Tasavvuf Ilmi Ve Tarikat Dinciligi (1)25 Insani Kölelestirmek En Agir Suçtur 26 Dua-Kader-Imtihan Iliskisi (Dua kaderi degistirir mi?) 27 Elestirilerde En Büyük Sorun, Ahlaksizliktir28 Kitap'i Dogru Tanimak29 Illet/Sebepler Degistiginde Hükümler De Degisir30 Kurban Sadakasinin Güncellenmesi Zorunludur31 Hac Ibadetini Güncellemek, Zarurettir Haccin Vakti (Hac Aylari)32 Hac Ibadetini Güncellemek, Zarurettir 33 Din Ögrenmede Kistas Nedir?34 Kur' an-i Reyi Ile Tefsir Edenler Kafir Olur Mu?35 Tenkit, Bir Tezin Dogrulugu Için Zaruridir; Ancak Cedele Dönüstürülmemelidir36 Dava, Hakka Riayet Etmekle Kazanilir37 Geceyi Kadir Yapan, Kur'an'dir38 Salatin, Namazla Iliskisi Üzerine?39 Kur'an'in Maksat ve Misyonu, Sorun Çözmektir40 Kur'an'da Ne Aradiniz Da Bulamadiniz? 41 Toplumda Allah'in Dini Yerine "Karma? Dinler Tercih Edilmektedir. Siz Hangi Dini Seçtiniz?42 "Kur'an Bize Yeter? Üzerine Yapilan Tartismalar43 Sirk Kosmanin Temel Nedeni, Allah'a Olan Güvensizliktir44 Imanlarina Zulüm Bulastirmayanlar Ancak Güvendedir 45 Haddini Bilmek, Insan Olmanin Temel Sartidir46 Hakikat, Batini Yollarla Ögrenilebilir Mi? 47 Din Üzerinden Yapilan Zulümler48 Zulüm Devam Ediyorsa, Tövbe ve Helallesme Anlamsizdir49 Gençlik Niçin Islam'a Mesafelidir? (Enes Kara ve benzer durumlar üzerine)50 "Kabir Ehlinden Yardim Isteyiniz?! "Allah Ile Beraber Baska Bir Ilah! Öyle MI??51 Kimin Isigiyla Nurlaniyorsunuz?52 Hangi Unsurlar Sirke Götürür?53 Islam, Kisi Odakli Degil, Ilke Odakli Bir Sistemdir 54 Kur'an'in Dogru Anlasilmasina Yönelik Sorun, Zihniyet Sorunudur55 Erdemli Toplum Nasil Olusur?56 Islam’da Ilkeler Kadim ve Bakidir, Içtihat Ise Hadis ve Konjonktureldir57 Siyaseti Dinlestirmek ve Dini Siyasallastirmak Üzerine?58 Sünnete Kimler Daha Baglidir?59 Ehl-i Sünnet Bir Koalisyondur; Homojen Bir Yapi Degildir60 Aliya Izzetbegoviç’i Mütefekkir Kilan Faktörler61 Allah Hakkinda Delilsiz Konusmak, Ona Iftira Atmaktir62 Resulullah As’dan Sonra Yasanan Hadiseler, Onun Mesajini (Yolunu) Degistirmistir/Saptirmistir -2-63 Resulullah As’dan Sonra Yasanan Hadiseler, Onun Mesajini (Yolunu) Degistirmistir/Saptirmistir -1-64 Hak Gaspi, Ibadetlerin Kazancini Tüketir65 Ahlakin Sarti Kaçtir?66 Her Iyi Müslüman, Ayni Zamanda Iyi Insandir67 Kurban Ibadetini (Kurban Etmeden!) Dogru anlamak -2- 68 Hayvanlar Ihtiyaç Üzerine Kesilir; Gelenege Kurban Edilemez -1-69 Kur’an’in Hükümlerinde Tahrifat Yapmak, ?Dine Karsi Din? Uydurmaktir -6-70 Kur’an’in Hükümlerinde Tahrifat Yapmak, ?Dine Karsi Din? Uydurmaktir -5-71 Dinde Tahrifat Yapmak, Apaçik Bir Bühtandir -4-72 Dinde Tahrifat Yapmak, Apaçik Bir Günahtir -3-73 Dinleri Ile Ilgili Uydurduklari Kendilerini Aldatmisti -2-74 Dinleri Ile Ilgili Uydurduklari Kendilerini Aldatmisti -1-75 Insan Hayatinin Güvencesi Kisastir76 Insanca Yasamanin Ön Kosulu, Nesil Emniyetidir77 Er Kisi Niyetine78 Buhari’nin ?Camiu’s-Sahih? Adli Eserinin, Kur’an’la Esitlenmesi Çabalari Üzerine79 Akilla Temellendirilmeyen Iman, Koftur -2-80 Vahiy ve Akilla Temellendirilmeyen Iman, Koftur -1-81 Güçlünün Yaninda Yer Almak82 Mesafe, Maske ve Temizlik Sadece Coronavirüse Karsi Degil83 Müslümanlar Kimlik Krizi Mi Yasiyor; Yoksa Sahte Kimlik Mi Tasiyor?84 Ibn Rüsd Müktesebatinin Temeli Akildir85 Imam Gazali’yi Dogru Anlamak86 Bilim Gelistikçe Din Tasavvuru Da Degisir87 Dava Sahipleri Nerdesiniz? 88 Sahitlik, (Sehitlik), Hak ve Adaletin Gerçeklesmesi Içindir89 Görevimiz ?Iman Sorgulamak? Degil, Zulmü Sorgulamaktir90 Kaluu Bela Allah Ile Ahitlesmektir. Bakin Nasil!91 Zekât Kurumunun Güncellenmesi (6)92 Zekât Kurumunun Güncellenmesi (5)93 Zekât Kurumunun Güncellenmesi (4)94 Zekât Kurumunun Güncellenmesi (3)95 Zekât Kurumunun Güncellenmesi (2)96 Zekât Kurumunun Güncellenmesi (1)97 Dini 21. Asrin Akliyla Anlamak / Yorumlamak
YORUMLAR
YENİ YORUM YAP
güvenlik Kodu
EDİTÖRDEN
Bizimle sosyal ağlarda bağlantı kurun!